Ψηφιακή κάρτα εργασίας προ των πυλών: Πως θα λειτουργεί τι θα δείχνει

Το αντικείμενο της συνάντησης που είχαν σήμερα ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης ήταν ο κρίσιμος «κρίκος» της υλοποίησης της ψηφιακής κάρτας εργασίας.

Στη συνάντηση, συμμετείχε και η γενική γραμματέας Εργασίας Άννα Στρατινάκη, αναλύθηκε το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα λειτουργήσει η ψηφιακή κάρτα εργασίας, στόχος της οποίας είναι ο περιορισμός της «μαύρης» και υποδηλωμένης εργασίας.

Τι είναι η ψηφιακή κάρτα εργασίας
Σύμφωνα με την ενημέρωση που εξέδωσαν τα δυο συναρμόδια υπουργεία, η ψηφιακή κάρτα εργασίας θα είναι το σύστημα παρακολούθησης του χρόνου εργασίας στην ψηφιακή εποχή. Οπως τονίζεται στον σχετικό οδηγό η ψηφιακή κάρτα εργασίας:

1. Αποτελεί πρωτοποριακό εργαλείο για τον έλεγχο της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας.
2. Αποτελεί εγγύηση για την τήρηση του ωραρίου των εργαζομένων και την αμοιβή τυχόν υπερωριών σύμφωνα με τους κανόνες.
3. Συντελεί στην αποφυγή του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται οι επιχειρήσεις που τηρούν τη νομοθεσία από εκείνες που εφαρμόζουν πρακτικές «μαύρης» ή υποδηλωμένης εργασίας.
4. Πρακτικές οι οποίες δυστυχώς δεν είναι σπάνιες και εκτός των άλλων στερούν πόρους από το ασφαλιστικό σύστημα και τον προϋπολογισμό.
5. Η ψηφιακή κάρτα εργασίας καθιστά, επιπλέον, τους ελέγχους από την Επιθεώρηση Εργασίας διαφανείς και αντικειμενικούς και αποτελεί το «κλειδί» για την δίκαιη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων όπως το δικαίωμα της αποσύνδεσης στην τηλεργασία, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας και η εξίσωση των υπερωριών σε βιομηχανία και υπηρεσίες.
6. Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας αποτελεί πάγιο αίτημα της ΓΣΕΕ που ικανοποιείται σήμερα.
7. Η επένδυση για την ψηφιακή κάρτα στην πλήρη της μορφή θα ενταχθεί για χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης προκειμένου οι απαιτούμενες επενδύσεις να υλοποιηθούν το συντομότερο. Η εφαρμογή της θα ξεκινήσει από μεγάλες επιχειρήσεις που ήδη χρησιμοποιούν συστήματα ωρομέτρησης για τους εργαζόμενους, συνήθως ηλεκτρονικά, και θα επεκταθεί σταδιακά σε όλη την αγορά.

Πώς θα γίνει η μετάβαση στη ψηφιακή κάρτα εργασία

Το σύστημα θα υλοποιηθεί σε τρία βήματα που έχουν ως εξής:

Α. Σε πρώτη φάση, εντός του έτους οι εργαζόμενοι θα αποκτήσουν ηλεκτρονικά πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που καταχωρίζονται στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» σχετικά με τον εργασιακό τους βίο.
Β. Ως τις αρχές του 2022 θα είναι έτοιμη η «μήτρα» της κάρτας εργασίας, δηλαδή το ηλεκτρονικό σύστημα το οποίο θα υποδέχεται τις πληροφορίες που θα καταχωρούν ψηφιακά εργαζόμενοι και εργοδότες. Παράλληλα, καταργείται μια σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών με στόχο τη διευκόλυνση εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Γ. Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022 θα ξεκινήσει η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας με παρακολούθηση της πραγματικής απασχόλησης σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας.
Η αρχιτεκτονική του συστήματος σχεδιάζεται με τρόπο που προβλέπει δυνατότητα αμοιβαίου ελέγχου της δήλωσης του ωραρίου, της υπερεργασίας, των υπερωριών κλπ. τόσο από τους εργαζόμενους όσο και από τους εργοδότες με «κόφτες» που θα αποκλείουν τις παράτυπες δηλώσεις. Έτσι αποφεύγεται το ενδεχόμενο κατάχρησης από τη μια πλευρά η υποδήλωσης της εργασίας από την άλλη.

Σε μορφή εφαρμογής, θα καταγράφει υπερωρίες και χρόνο ανάπαυσης

Σύμφωνα με το ενημερωτικό των δυο υπουργείων, η Ψηφιακή Κάρτα δεν θα είναι απαραίτητα μια κάρτα σε φυσική μορφή όπως αυτές που διαθέτουν ήδη σήμερα πολλές επιχειρήσεις που εφαρμόζουν συστήματα ωρομέτρησης του χρόνου εργασίας. Μπορεί να είναι μια εφαρμογή στο κινητό και ένα πρόγραμμα στους υπολογιστές της επιχείρησης, διασυνδεδεμένα αμφότερα με το ΕΡΓΑΝΗ. Φυσικά τα συστήματα ωρομέτρησης όπου υπάρχουν θα διατηρηθούν και θα διασυνδεθούν με το νέο σύστημα, προκειμένου να λειτουργήσουν με ψηφιακό τρόπο.

Σημειώνεται ακόμη ότι:

• Το σύστημα θα διαθέτει απεικόνιση όλων των νόμιμων ορίων υπερωριών, ημερήσιου χρόνου ανάπαυσης κ.λπ. όπως προβλέπονται από τη νομοθεσία ώστε να δημιουργείται ασφάλεια σε εργαζόμενους και εργοδότες.
• Το σύστημα θα διαθέτει κόφτες ώστε να εμποδίζονται οι παράτυπες δηλώσεις.
• Ο μισθός θα απεικονίζεται και σε επίπεδο ώρας.
• Θα υπάρχουν προβλέψεις σε τεχνικό επίπεδο για όλες τις ειδικές συνθήκες που καταγράφηκαν κατά τη διαβούλευση, όπως ενδεικτικά εργασίες εκτελούμενες έξω από την έδρα της επιχείρησης, επαγγελματικά ταξίδια, έκτακτη απουσία του εργαζόμενου για προσωπικούς λόγους κ.λπ.
• Η άμεση ενημέρωση του Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» για το χρόνο εργασίας αποτελεί σημαντικό εργαλείο και για άμεσους, αποτελεσματικούς ελέγχους. Οι ελεγκτές της Επιθεώρησης Εργασίας πριν από τον έλεγχο σε κάθε επιχείρηση θα έχουν πλήρη και λεπτομερή κατάλογο των εργαζομένων που πρέπει να βρίσκονται στην εγκατάσταση. Έτσι, στην περίπτωση π.χ. που ένας εργοδότης ζητήσει από τον εργαζόμενο να μην «χτυπήσει» την κάρτα την ώρα που ξεκινά την εργασία του ή να δηλώσει ότι σχόλασε ενώ παραμένει στον χώρο δουλειάς, ο έλεγχος θα είναι άμεσος και αντικειμενικός.

Υπενθυμίζεται ότι με το νομοσχέδιο συνίσταται η Επιθεώρηση Εργασίας ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια που θα λειτουργεί στα πρότυπα της ΑΑΔΕ και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και με περισσότερα εχέγγυα αμεροληψίας στους ελέγχους για την εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το πόρισμα της Επιθεώρησης Εργασίας επί διαφορών που στοιχειοθετούνται από την ψηφιακή κάρτα εργασίας (π.χ. απαιτήσεις για δεδουλευμένα, επίδομα άδειας) θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα για να βγει διαταγή πληρωμής από το δικαστήριο.

Χατζηδάκης: Μηχανισμός πρωτοποριακός ακόμη και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα
Μετά το πέρας της συνάντησης ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε:

«Η ψηφιακή κάρτα εργασίας είναι μία επανάσταση στην αγορά εργασίας. Ένα αίτημα της ΓΣΕΕ το οποίο υλοποιεί η κυβέρνηση. Είναι μία εγγύηση για την τήρηση του ωραρίου του εργαζομένου. Για την τήρηση του 8ώρου. Για τις υπερωρίες. Για τη διευθέτηση. Είναι ένας σύγχρονος ηλεκτρονικός μηχανισμός, πρωτοποριακός και για τα ευρωπαϊκά ακόμα δεδομένα.
Θα προχωρήσουμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης το ταχύτερο δυνατόν από τη θεωρία στην πράξη σε τρία διαφορετικά βήματα. Έτσι ώστε από του χρόνου να είναι η ψηφιακή κάρτα μια πραγματικότητα τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζομένους. Με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης βεβαίως έχουμε εγκαινιάσει μια συνεργασία που καλύπτει και άλλα θέματα του Υπουργείου όπως για παράδειγμα ο ΕΦΚΑ και η γρήγορη απονομή των συντάξεων».

Πιερρακάκης: Η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να βοηθήσει τη χώρα να αλλάξει επίπεδο
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης τόνισε:

«Η συνεργασία μας με το Υπουργείο Εργασίας, με τον Υπουργό Κωστή Χατζηδάκη και την ομάδα του είναι στενή. Συζητήσαμε σήμερα εκτενώς την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Όπως ανέφερε και ο υπουργός είναι μια μεγάλη αλλαγή για τον κόσμο της εργασίας. Θεμελιώνει αυτό το οποίο γενικά πιστεύουμε, ότι η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να ενδυναμώσει τους πολίτες, μπορεί να βοηθήσει τη χώρα να αλλάξει επίπεδο. Φυσικά η συνεργασία μας δεν αφορά μόνο την ψηφιακή κάρτα εργασίας, όπως ανέφερε και ο υπουργός εστιάζουμε πάρα πολύ στην απονομή των συντάξεων, στον ΕΦΚΑ, έχουμε απλώσει πάρα πολλά ζητήματα τα οποία από κοινού εξετάσουμε. Και να κλείσω λέγοντας πολύ απλά ότι πεποίθηση αυτής της κυβέρνησης είναι ότι η χρήση ψηφιακών τεχνολογιών είναι θεμελιώδης, μειώνει τις ανισότητες, βοηθά τον εργαζόμενο Έλληνα, τον γονιό, τον απόδημο, τον φορολογούμενο. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο θα εμείνουμε στην κατεύθυνση της εφαρμογής τέτοιων τύπου λύσεων».