Την ξαφνική κρίση προκάλεσε η πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου να παραστεί στα εγκαίνια του «Σπιτιού της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη, παρουσία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Ερσίν Τατάρ.
Η κίνηση του Ελπιδοφόρου αφενός αιφνιδίασε Αθήνα και Λευκωσία, αφετέρου προκάλεσε έντονη δυσφορία και δυσαρέσκεια.
Οι πρώτες αντιδράσεις ήρθαν από την Κύπρο. Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος βρίσκεται στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ακύρωσε το ραντεβού του με τον Ελπιδοφόρο, ωστόσο ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος αναχωρεί το απόγευμα για Νέα Υόρκη, θα τον συναντήσει.
Παρά το γεγονός ότι υπήρξε δυσφορία και στην ελληνική πλευρά, τελικά θα πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη συνάντηση του Ελπιδοφόρου με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης την Παρασκευή θα επισκεφθεί το Ground Zero, όπου θα έχει συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, ο οποίος θα τον ξεναγήσει στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου.
