Για πρώτη φορά, εδώ και χρόνια, στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία επικρατεί οργασμός εργασιών. Από τη μία, το σημαντικότερο πρόγραμμα F-16 σε ολόκληρο τον κόσμο, η αναβάθμιση των 84 ελληνικών μαχητικών στην έκδοση Viper, και από την άλλη οι νέες εγκαταστάσεις της βιομηχανίας που κατασκευάζονται με τα αντισταθμιστικά ωφελήματα της σύμβασης με τον αμερικανικό κολοσσό της Lockheed Martin.
Το πρόγραμμα αναβάθμισης είναι ίσως το σημαντικότερο έργο που αναλαμβάνει η ΕΑΒ, καθώς, εκτός από πολύτιμη τεχνογνωσία και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, της παρέχει και μία θέση ανάμεσα στις πιο σημαντικές αεροπορικές βιομηχανίες στην ευρύτερη περιοχή. Με την αυστηρή εποπτεία των Αμερικανών αλλά και την άρτια εκπαίδευση των τεχνικών της εταιρείας, τα ελληνικά F-16 μετατρέπονται σε φονικές «οχιές» και σύντομα η Πολεμική Αεροπορία θα διαθέτει τον ισχυρότερο στόλο F-16 στον κόσμο.
Το «Π» ξεναγήθηκε στα άδυτα της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, εκεί όπου δεν έχει βρεθεί ποτέ κανείς, και παρακολούθησε τη διαδικασία αναβάθμισης βήμα προς βήμα.
«Είναι μια πολύ σοβαρή προσπάθεια, απαιτεί γνώσεις και εξειδίκευση. Αυτά όλα υπάρχουν στον μέγιστο βαθμό και είμαστε εδώ για να το κάνουμε και θα το κάνουμε. Το επιχειρησιακό όφελος για την Πολεμική Αεροπορία είναι τεράστιο και εμείς είμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε ότι θα γίνει σωστά», μας λέει ο Κώστας Μιχαλάτος, προϊστάμενος των τεχνικών του προγράμματος αναβάθμισης F-16 Viper.
Όση ώρα συζητάμε με τον κ. Μιχαλάτο, ένα F-16 Block 52+ της 340 Πολεμικής Μοίρας από την Κρήτη προσγειώνεται στην Τανάγρα και ρυμουλκείται στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ. Είναι το έκτο κατά σειρά ελληνικό μαχητικό που θα μεταμορφωθεί σε «οχιά». Η διαδικασία είναι δύσκολη και χρονοβόρα. Προτού καν μπει στα υπόστεγα, πρέπει να γειωθεί, να αδειάσουν οι δεξαμενές καυσίμων και να γίνουν οι απαραίτητες προετοιμασίες ώστε να αρχίσει το «ξήλωμα». Οι τεχνικοί της ΕΑΒ θα αφαιρέσουν εκατοντάδες μέτρα καλωδιώσεων, ηλεκτρονικά συστήματα, ραντάρ, συσκευές του πιλοτηρίου αλλά και μεγάλο μέρος από το σώμα του αεροσκάφους. Θα το «γδύσουν», όπως λένε, μέχρι να μείνει μόνο ο σκελετός.
«Γίνονται πολλές αφαιρέσεις, ώστε στη συνέχεια να ολοκληρωθούν οι δομικές και ηλεκτρονικές τροποποιήσεις για να εφαρμόσουμε τα καινούργια συστήματα. Το έργο είναι πολύ περίπλοκο σε όλες τις βαθμίδες του, υπάρχουν επιπλοκές και προβλήματα τα οποία λύνουμε και προσπαθούμε να ξεπεράσουμε. Όμως, αντιλαμβανόμαστε πλήρως το βάρος της ευθύνης που φέρουμε γιατί τα αεροπλάνα είναι εκατό τοις εκατό επιχειρησιακά και θα πρέπει να αποδοθούν στην ώρα τους. Αυτό είναι πλήρως αντιληπτό από όλους, από όλες τις βαθμίδες της εταιρείας και τους εργαζομένους. Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε, και αυτό μας προσφέρει μεγάλη ηθική ικανοποίηση. Θέλουμε να το κάνουμε για την Πολεμική Αεροπορία», τονίζει ο κ. Μιχαλάτος.
Στα F-16 Viper τοποθετείται καινούργιο ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης AESA, ίδιας τεχνολογίας με αυτό που χρησιμοποιούν τα «αόρατα» μαχητικά 5ης γενιάς F-35 αλλά και τα Rafale που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία, νέα υδραυλικά συστήματα, αναδιαμορφώνεται το πιλοτήριο με νέες οθόνες πολλαπλών χρήσεων, ενώ τοποθετούνται σύστημα ζεύξης δεδομένων Link 16 και ισχυρότερος υπολογιστής αποστολής. Όλα αυτά τα συστήματα κάνουν το μονοκινητήριο μαχητικό παντοδύναμο, καθώς θα έχει τη δυνατότητα να φέρει όπλα νέας τεχνολογίας και να συνεργάζεται σε αποστολές εναέριας μάχης αλλά και κρούσης τόσο με τα υπόλοιπα μαχητικά της Αεροπορίας όσο και με τις επίγειες δυνάμεις και τις Μονάδες επιφανείας. Και όλα αυτά γίνονται σε μια ελληνική βιομηχανία, που κατά καιρούς πολλοί ήθελαν να σβήσουν από τον χάρτη.
«Η ΕΑΒ είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή τεχνογνωσίας στην Ελλάδα, διαθέτει άρτια εκπαιδευμένο και έμπειρο δυναμικό, το οποίο ενισχύεται με την πρόσληψη 700 ατόμων μέσα στο 2021. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι μεγάλες εταιρείες, όπως η Lockheed Martin, της εμπιστεύονται έργα όπως η αναβάθμιση των F-16 Viper και η συμπαραγωγή των F-16 και των C-130. Και η ΕΑΒ θα ανοίξει ακόμα περισσότερο τα φτερά της και θα μπει στον τομέα των Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων», τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Δημήτρης Παπακώστας.
Η ΕΑΒ όμως έχει μπροστά της έναν δύσκολο δρόμο γεμάτο ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, ώστε κάθε μήνα ένα νέο μαχητικό να μπαίνει στα υπόστεγα της και να αναβαθμίζεται σε Viper. Στόχος της εταιρείας, μάλιστα, είναι ο χρόνος της αναβάθμισης να μειωθεί από τους 12 στους 8 μήνες και κάθε χρόνο να βγαίνουν 14 «οχιές» έτοιμες να ξεχυθούν στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
«Είναι μια τεράστια πρόκληση για την ΕΑΒ. Πετύχαμε στο πρώτο αεροσκάφος. Τελείωσε στον χρόνο του και με πολύ μεγάλη επιτυχία. Βρίσκεται στην Αμερική για τις τελικές πιστοποιήσεις και δοκιμές και το περιμένουμε να επιστρέψει στις αρχές του 2022. Ταυτόχρονα, όμως, αναβαθμίζουμε όλα τα υπόλοιπα. Κάθε μήνα εντάσσεται, όπως και σήμερα, ένα ακόμη F-16, αυτήν τη στιγμή αναβαθμίζουμε πέντε μαχητικά και μπορώ να πω ότι το πρόγραμμα πηγαίνει πάρα πολύ καλά και από τεχνολογικής και από χρονολογικής απόψεως», αναφέρει ο κ. Παπακώστας.
Σύμφωνα με το πολύ αυστηρό χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται στη σύμβαση του έργου, μέσα στο 2022 οκτώ μαχητικά F-16 θα μετατραπούν σε Viper, ενώ η ΕΑΒ θα παραδώσει 14 αεροσκάφη το 2023 και 16 εντός του 2024. Στο σημείο αυτό θα μπορέσουν να συγκροτηθούν οι δύο πρώτες επιχειρησιακές Μοίρες της Πολεμικής Αεροπορίας. Το 2025 θα αναβαθμιστούν ακόμη 16 αεροπλάνα, 18 μέσα στο 2026 και τα τελευταία 11 μαχητικά το 2027. Η ολοκλήρωση του προγράμματος θα ανοίξει την πόρτα για την είσοδο της Ελλάδας στο μαχητικό 5ης γενιάς, το αμερικανικό F-35, με το οποίο τα αναβαθμισμένα F-16 «μοιράζονται» αρκετά ηλεκτρονικά συστήματα.
Εκτός από το πολύ σημαντικό έργο της αναβάθμισης των 84 αεροσκαφών, η ΕΑΒ συμμετέχει ως συμπαραγωγός και στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα του F-16 για λογαριασμό της Lockheed Martin. Σχεδόν το 40% κάθε αεροσκάφους F-16 που πετάει στον κόσμο κατασκευάζεται στην ΕΑΒ. Ακόμη και τα μαχητικά της Τουρκίας ή της Σιγκαπούρης έχουν τμήματα που φτιάχνονται στο Σχηματάρι. Τμήμα της δεξαμενής κινητήρα, ο εμπρός αεραγωγός, η αριστερή δεξαμενή που φιλοξενεί το πυροβόλο του μαχητικού και άλλα δομικά μέρη φτιάχνονται στο εργοστάσιο της ΕΑΒ από Έλληνες τεχνικούς. Το ίδιο συμβαίνει και με τα C-130, όπου επίσης η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία είναι συμπαραγωγός. «Όταν βλέπω ένα F-16 να πετάει, νιώθω μεγάλη συγκίνηση, μεγάλη χαρά, δεν περιγράφεται με περισσότερες λέξεις, το συναίσθημα μας καταβάλει», λέει η Παναγιώτα Παπαλάμπρου που εργάζεται ως τεχνικός αεροσκαφών στο τμήμα των F-16.
Ταυτόχρονα, όμως, μέσω των αντισταθμιστικών ωφελημάτων αναβαθμίζονται και οι εγκαταστάσεις της ΕΑΒ. Με ταχύτατους ρυθμούς προχωρά το νέο υπερσύγχρονο βαφείο, που μπορεί να φιλοξενεί ταυτόχρονα μαχητικά και μεταγωγικά αεροσκάφη, αλλά και οι νέες κτιριακές υποδομές που θα μετατρέψουν την ΕΑΒ σε μια σύγχρονη αμυντική βιομηχανία, η οποία θα αποτελεί σημείο αναφοράς για τα τη νοτιοανατολική Ευρώπη.
του Σταύρου Ιωαννίδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
