«Πολυεργαλείο» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση χαρακτήρισε το Πράσινο Ταμείο ο πρόεδρός του, Στάθης Σταθόπουλος, μιλώντας στο «Π». Ο κ. Σταθόπουλος ανέλυσε τον προγραμματισμό του, τα προγράμματα και τις χρηματοδοτήσεις που μπορούν να εξασφαλίσουν οι ΟΤΑ, ενώ απάντησε και στο αν υπάρχει ενδιαφέρον από τους δήμους.
Ποιος είναι ο ρόλος του Πράσινου Ταμείου και πώς αποδεικνύεται ως ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση;
Θεσμικά, το Πράσινο Ταμείο είναι «πολυεργαλείο» για την Αυτοδιοίκηση. Δουλειά του ήταν να ενεργοποιήσει όλες τις δυνατότητές της. Ειδικά την τελευταία διετία πετύχαμε να ανοίξουμε τη «βεντάλια» των έργων για τα οποία χρηματοδοτεί τους ΟΤΑ στο ανώτατο επιτρεπτό από τον νόμο εύρος. Για να ανταποκριθούμε στον ρόλο μας αυτό, εκδώσαμε περίπου 40 προγράμματα, προσκλήσεις ή άξονες για αστικές αναπλάσεις ή απαλλοτριώσεις, αστικό σχεδιασμό κινητικότητας, εντελώς νέα αντικείμενα, όπως απολιγνιτοποίηση, ηλεκτροκίνηση ή επιχειρησιακό πολεοδομικό σχεδιασμό και επιπλέον αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, φυσικό ή θαλάσσιο περιβάλλον και πολλά άλλα. Ισχυρό πλεονέκτημα παραμένει η μεγαλύτερη ευελιξία από άλλα, μεγαλύτερα, χρηματοδοτικά εργαλεία του Δημοσίου.
Σε σχέση με το παρελθόν, τα χρήματα που δίνονται από το Πράσινο Ταμείο είναι περισσότερα;
Δεν μείναμε πίσω στο lockdown. Στα τέλη Ιουνίου 2021, το Πράσινο Ταμείο ήταν κατά μέσο όρο δυόμισι φορές μεγαλύτερο στα βασικά του μεγέθη σε σχέση με το παρελθόν. Είχε τριπλάσιες εντάξεις για μια γενιά περίπου 830 νέων έργων, εξαπλάσιες πληρωμές προς τους δήμους και αυξημένες από 8% έως 50% εκείνες όλων των άλλων ειδικών προγραμμάτων του, τις περισσότερες προσκλήσεις σε εξέλιξη από ποτέ. Επιπλέον, για πρώτη φορά στην ιστορία του, από τον προηγούμενο Ιούνιο αντικαταστήσαμε επιτέλους το παλαιολιθικό σύστημα εξόφλησης με… επιταγές(!), που επιβίωνε απαράλλακτο από τη δεκαετία του 1970. Διαθέτουμε πλέον σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών, αλλά και επίσημη ευρωπαϊκή και εθνική πιστοποίηση για την εκτέλεση έργων μεγαλύτερης εμβέλειας, με ταυτόχρονη προσέλκυση νέων στελεχών στην υπηρεσία του, αλλά και συγκρότηση ομάδας τεχνικής υποστήριξης από στελέχη της ΜΟΔ. Αυτή τη στιγμή το Ταμείο έχει –για πρώτη φορά επίσης– αξιοπρεπή στελέχωση και συγκροτημένα τμήματα.
Υπάρχει ενδιαφέρον; Αξιοποιούνται οι πόροι;
Όχι απλά ενδιαφέρον, κυριολεκτικά δίψα. Θα δώσω μερικά απτά παραδείγματα:
· Το πρόγραμμα «Αστική Αναζωογόνηση», που μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια έχει εκδώσει τέσσερις διαφορετικές προσκλήσεις και για τους 332 δήμους της χώρας ανεξαιρέτως, χωρίς αποκλεισμούς, μεροληψίες ή άλλα τέτοια κριτήρια, πέτυχε τον Δεκέμβριο του 2020 απορρόφηση 100% για πρώτη φορά στα χρονικά. Εξίσου πετυχημένα αποτελέσματα, σύμφωνα με τις ενδείξεις, θα έχει και φέτος.
· Επειδή πολλή κουβέντα έγινε, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά τη διάρκεια των megafires του καλοκαιριού, το πρόγραμμά μας για τα δάση πέτυχε μέσα στο 2020 τη μεγαλύτερη απορρόφηση που έχει εμφανίσει ποτέ από το 2014, οκτώ μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της προηγούμενης εξαετίας. Ειδικά οι απορροφήσεις του άξονα της αντιπυρικής προστασίας, που στα μέσα του 2015 περιορίζονταν στο θλιβερό 1,9% και στη συνέχεια κινήθηκαν μεταξύ 32% και 62%, άγγιξαν το 18μηνο Σεπτέμβριος 2019 – Φεβρουάριος 2021 το 77%.
· Το πρόγραμμα για τα ΣΒΑΚ είχε απορρόφηση μόλις 2,07% σε τρία έτη (2016-2019). Από τις αρχές του 2020, στο 1/3 του χρόνου έχει 15πλασιάσει τις πληρωμές του σε περίπου 70 δήμους της χώρας.
· Η πρόσκληση για τα ΣΦΗΟ, επίσης, προσέλκυσε το ενδιαφέρον 254 από τους 270 δήμους, στους οποίους απευθύνθηκε μέσα σε τρεις μόλις εβδομάδες, χωρίς να χρειαστεί ούτε λεπτό παράτασής της.
· Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για τους ελεύθερους χώρους των δήμων ενέταξε κατά τη διάρκεια του συνήθως «νεκρού» Αυγούστου 14 δήμους με το καλημέρα και έπεται συνέχεια.
Επειδή βασικός σκοπός του Πράσινου Ταμείου είναι η ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος, πώς θεωρείτε ότι μπορεί να επιτευχθεί αυτό; Ποια είναι η θέση σας σε σχέση με τη διαχείριση των απορριμμάτων;
Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, η διαχείριση των απορριμμάτων δεν ανήκει στις αρμοδιότητες του Ταμείου. Βλέπουμε, όμως, ότι το ΥΠΕΝ συνολικά, οι υπουργοί κ.κ. Χατζηδάκης αρχικά και Σκρέκας σήμερα, αλλά και η αρμόδια Γενική Γραμματεία, κάνουν σοβαρή δουλειά, πέτυχαν την επίλυση πολλών προβλημάτων, με δημοπράτηση νέων μονάδων σε περιοχές που αποτελούσαν πονοκέφαλο, με μείωση κατά 34% των σχετικών προστίμων που έχουν ταλαιπωρήσει δεκαετίες τη χώρα, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός κ. Σκρέκας πρόσφατα, ενώ ο νέος, σύγχρονος νόμος για τα απόβλητα είναι ήδη σε ισχύ από τον περασμένο Ιούλιο.
Τι περιμένουμε για το επόμενο διάστημα από το Πράσινο Ταμείο;
Πρώτον, άνοιξε αυτήν την εβδομάδα η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη μεγάλη μας πρόσκληση ύψους 10 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Με μια ακόμα πρωτιά στην ιστορία μας, με την επιχειρησιακή μας συμφωνία με τον ΕΦΕΠΑΕ, χρηματοδοτούμε με 20-200.000 ευρώ τις επιχειρήσεις που εξαρτώνται πολύ έως απόλυτα από τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων, προκειμένου να τοποθετηθούν με ασφάλεια στο νέο επιχειρηματικό τοπίο της επόμενης μέρας, μετά τον λιγνίτη.
Δεύτερον, εντός του Οκτωβρίου παρουσιάζουμε το νέο πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης με έντονη την ψηφιακή του διάσταση, για τα έτη 2022-2023.
Τρίτον, πάλι μέσα στον Οκτώβριο, θα θέσουμε σε ισχύ τη νέα, δεύτερη πρόσκληση για τα Σχέδια Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ) για τους δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων, καθώς και για όσους δήμους δεν πρόλαβαν να ενταχθούν πέρσι τον Δεκέμβριο. Μιλάμε συνολικά για 78 δήμους της χώρας.
Τέταρτον, τον Δεκέμβριο αναμένεται να κορυφωθεί η συμμετοχή της πλειοψηφίας των 332 δήμων στις προσκλήσεις μας που άνοιξαν τον Ιούλιο 2021 για νέα έργα αστικής ανάπλασης σε όλη τη χώρα, με προϋπολογισμό περίπου 50 εκατ. ευρώ.
Τέλος, προγραμματίζουμε τα νέα μας αντικείμενα για το επόμενο έτος, μετά την ψήφιση του Προϋπολογισμού στη Βουλή.
Συνέντευξη στον Γιώργο Λαιμό
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
