Στο μέλλον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μετά τον κορονοϊό και στα χρηματοδοτικά εργαλεία αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, μιλώντας στο «Π», ο γενικός γραμματέας του Δήμου Νέας Σμύρνης Μιχάλης Χρηστάκης, ένας εκ των εμπειρότερων τεχνοκρατών που ασχολείται διαχρονικά με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Επίσης, ο κ. Χρηστάκης, με την ιδιότητα του προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Κλεισθένη», μίλησε για τον προγραμματισμό και τις δράσεις της Ένωσης.
Ποιος είναι ο κομβικός ρόλος των γενικών γραμματέων στους δήμους;
Ο γενικός γραμματέας του δήμου είναι ένα πρόσωπο επιλογής του δημάρχου, που υποστηρίζει τον δήμαρχο στα διοικητικά του καθήκοντα, υλοποιώντας τις αρμοδιότητες που του εκχωρεί ο δήμαρχος με απόφασή του. Πρόκειται ουσιαστικά για τον «άνθρωπο» του δημάρχου, ένα πρόσωπο εμπιστοσύνης, που αναλαμβάνει τον συντονισμό των Υπηρεσιών του δήμου και αποφορτίζει τον δήμαρχο από έναν σημαντικό όγκο καθημερινών διοικητικών ζητημάτων, με τρόπο που ο δήμαρχος να μπορεί να ασκήσει τον συντονιστικό επιτελικό του ρόλο και να χαράξει και να υλοποιήσει πολιτική για την περιοχή που ασκεί χωρική αρμοδιότητα ο δήμος. Σήμερα, οι δήμοι διορίζουν γενικό γραμματέα με βάση την κείμενη νομοθεσία και προϋποθέσεις.
Μετά την απόφαση διορισμού, ο δήμαρχος υπογράφει την απόφαση ανάθεσης αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στον γενικό γραμματέα, ο οποίος μεταξύ άλλων:
· Παρέχει οδηγίες, δίνει κατευθύνσεις, συντονίζει τις υπηρεσίες του δήμου κατά την άσκηση του έργου τους και ειδικότερα στην υλοποίηση των πολιτικών αποφάσεων.
· Μεριμνά για τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικής δράσης των υπηρεσιών του δήμου και την προσαρμογή της λειτουργίας τους στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
· Προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την οργάνωση και τη λειτουργία δομής στρατηγικού σχεδιασμού και επιχειρησιακού προγραμματισμού, ποιότητας διαδικασιών και διεκδίκησης με υλοποίηση έργων και ενεργειών χρηματοδοτούμενων από τον δήμο και την αντίστοιχη εκτέλεση των απαραίτητων για αυτόν διοικητικών διαδικασιών.
Πώς θεωρείτε, από τη μακρόχρονη εμπειρία σας, ότι θα είναι η επόμενη ημέρα για την Αυτοδιοίκηση μετά τον κορονοϊό; Από τη μία πλευρά έχουμε σημαντικές οικονομικές απώλειες, αλλά από την άλλη πλευρά υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Με την εκδήλωση της πανδημίας η Τοπική Αυτοδιοίκηση ανταποκρίθηκε δυναμικά, όπως και στην περίοδο της κρίσης, αποτελώντας το κύριο ανάχωμα, καθώς βοήθησε τον πολίτη στην αντιμετώπιση της κρίσης και ειδικά στην κοινωνική της πτυχή. Το Οικονομικό Παρατηρητήριο του υπουργείου Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι το 2020 η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είχε μόνο στέρηση εσόδων αλλά και αύξηση δαπανών. Σύμφωνα με αυτό, η πανδημία το 2020 κόστισε συνολικά στην Αυτοδιοίκηση 569 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών τα 206 εκατ. ευρώ λόγω της απώλειας ιδίων εσόδων και τα 363 εκατ. ευρώ λόγω της αύξησης δαπανών.
Βέβαια, οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης που διαπιστώνουμε πλέον στην οικονομία θα δημιουργήσουν θετικό αντίκτυπο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά με καθυστέρηση χρονική ανάλογη της περιόδου της πανδημίας.
Μια σημαντική διάσταση όμως, που είναι κομβική κληρονομιά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι η αναγκαιότητα για διαχείριση κρίσεων, που οδήγησε στη δημιουργία και ενεργοποίηση ανάλογων μηχανισμών, που ήρθαν για να μείνουν στη διοίκηση των δημοτικών υπηρεσιών.
Στη διάρκεια της πανδημίας είδαμε μια ιδιαίτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στις δομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημιουργήθηκαν νέοι κανόνες επαφής με το κοινό, έγινε μια καλύτερη τυποποίηση και προσέγγιση στην εξυπηρέτηση του πολίτη από τις δομές και το προσωπικό των ΟΤΑ, ενσωματώθηκαν λειτουργικά και διευρύνθηκαν οι δυνατότητες της ψηφιακής διακυβέρνησης. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο γιγάντιο πραγματικά άλμα που έγινε στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης, με στόχο τη διαφανή και άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη μέσα από ιστοσελίδες και πλατφόρμες όπως τα gov.gr, my kep-live, myoaedlive, e-efka κ.ά. Πολλοί δήμοι της χώρας προχώρησαν σε καινοτομίες στην ψηφιακή διακυβέρνηση με σημαντικές προοπτικές για το άμεσο μέλλον.
Πώς θα λειτουργήσουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», το ΕΣΠΑ, το Πράσινο Ταμείο και το Ταμείο Ανάκαμψης, για την Αυτοδιοίκηση;
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει σήμερα στη διάθεσή της μια πληθώρα χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως:
· Το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».
· Το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ 2014-2020).
· Το Πράσινο Ταμείο.
· Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με το Πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0».
Τα παραπάνω χρηματοδοτικά εργαλεία επιδιώκουν τον περιορισμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων από την πανδημία, την αντιμετώπιση παραγωγικών και επενδυτικών κενών, την ενίσχυση της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας, τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας κ.ά.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να αντιμετωπίσει σωστά αυτές τις προκλήσεις-ευκαιρίες, με σωστό προγραμματισμό, οργάνωση, προετοιμασία και δημιουργία ανάλογων δομών, που σε κάποιους δήμους ήδη υπάρχουν από το 2015. Με την ενίσχυση αυτών των δομών και παράλληλα με την εκπαίδευση στελεχών, θα είμαστε όλοι σε θέση να στηρίξουμε τη μεγαλύτερη χρηματοδοτική ευκαιρία που παρουσιάζεται διαχρονικά για μια σημαντική αναπτυξιακή πορεία για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα και οι δράσεις της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων «Κλεισθένης»;
Από το 2011 και μετά, η συνεργασία του «Κλεισθένη» με τους 332 δημάρχους της χώρας και τους 222 σήμερα γενικούς γραμματείς δήμων επικεντρώνεται στην παροχή πληροφορίας, στην έγκαιρη ενημέρωση, στη διάχυση τεχνογνωσίας και στην επίλυση προβλημάτων υπηρεσιακού και διαδικαστικού χαρακτήρα.
Ο «Κλεισθένης» οργανώνει ημερίδες τοπικού χαρακτήρα και συνέδρια εθνικής εμβέλειας, με μεγάλη συμμετοχή δημάρχων, αιρετών, γενικών γραμματέων, τεχνοκρατών και υπηρεσιακών παραγόντων των ΟΤΑ, τους οποίους και ευχαριστούμε δημόσια.
Στόχος της Ένωσης «Κλεισθένης» είναι η ενίσχυση της τοπικότητας με επιστημονικές εκδηλώσεις στην Περιφέρεια, όπου οι αποστάσεις αποτελούν αντικίνητρο, αλλά η ανάγκη για γνώση και υποστήριξη είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην πρωτεύουσα.
Στη βάση αυτή προγραμματίζουμε το Επιστημονικό Συνέδριο για Διοικητικές Καινοτομίες στη Βέροια (σε χρόνο που θα επιτρέψει η πανδημία) και την 3η Ετήσια Συνάντηση Προϊσταμένων Οικονομικών Υπηρεσιών ΟΤΑ στην Ξάνθη, τον Μάιο του 2022.
Συνέντευξη στον Γιώργο Λαιμό
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
