Διάσημοι, πλούσιοι και δημοφιλείς είχαν πάντα την πρώτη θέση στην επιρροή των μαζών, μέσω του επαγγέλματός τους ή της τέχνης τους. Επώνυμοι δημοσιογράφοι, πασίγνωστοι ηθοποιοί μπορούσαν να περάσουν εύκολα τα μηνύματα που εξέπεμπαν. Μηνύματα εμπορικής, πολιτικής επικοινωνίας και κοινωνικά. Σήμερα υπάρχουν οι νέες φυλές των social media, που κάνουν την ίδια δουλειά από τους παραδοσιακού σταρ-προωθητές που ξέρουμε.
Είναι απλοί πολίτες με αποτελεσματικότητα μέσα από τα social media απείρως μεγαλύτερη από αυτήν των γνωστών σταρ μέσω των παραδοσιακών μέσων.
Η επίδρασή τους στα καθημερινά δρώμενα σημαντικότατη, με απόψεις, συμβουλές πάσης φύσεως, ακόμη και πολιτικής στράτευσης. Ένας «εικονικός» κόσμος, πληθυσμιακά ακόμη και μεγαλύτερος από τον κανονικό.
Οι βασικότερες φυλές των social media είναι:
Οι influencers, «προπαγανδιστές τοίχου» προϊόντων και υπηρεσιών με σκοπό να κάνουν τον follower, τον άνθρωπο που τους ακολουθεί, να αγοράσει το προϊόν και στη συνέχεια, με έξυπνες τεχνικές μάρκετινγκ, να πειστεί να παράγει «μετασχόλια» με τις εκατοντάδες κοινοποιήσεις. Αρκετοί διαφημιζόμενοι βρήκαν έναν νέο τρόπο επικοινωνίας με στοχευμένο κοινό και επενδύοντας λιγότερα χρήματα από ό,τι σε συμβατικές διαφημιστικές εκστρατείες στα παραδοσιακά μέσα. Οι λεγόμενοι influencers, με ατομικές παραγωγές και προβολή μέσω του youtube και με θεματολογία από telemarketing μέχρι on line συμβουλές από ψυχολόγους, αστρολόγους, καφετζούδες, personal coaches και άλλα συναφή επαγγέλματα, κυριαρχούν στον ιντερνετικό κόσμο και κερδίζουν σημαντικά ποσά από τις χορηγίες.
Oι επαγγελματίες των social media, που «εκτελούν» συμβόλαια πολιτικά, οικονομικά, στο πεδίο ιδεών, του δημόσιου διαλόγου, της ψηφοθηρίας, αλλά και σε γενικότερη συνεισφορά ζητούμενα. Υπάρχουν και πολιτικά στρατευμένοι κονδυλοφόροι, που μιλάνε την εκάστοτε γλώσσα του κοινωνικού δικτύου, πληρώνονται για να εκφράζουν άποψη ή για να δίνουν απαντήσεις. Είναι τα γνωστά τρολ, με στόχο τη δημιουργία συγκεκριμένου κλίματος.
Οι trash των social media, μια φυλή πιο δηλητηριώδης από την κίτρινη δημοσιογραφία, κάνοντας ακόμη και την trash tv να μοιάζει νηπιαγωγείο μπροστά τους. Με ψεύτικούς λογαριασμούς, με αήθη τρολ, με λόγο υβριστικό, ανέντιμο, συκοφαντικό, με έκκριση χολής και κυνισμό, δημιουργούν ένα κλίμα τρόμου, αμφισβήτησης και μηδενισμού αξιών και θέσεων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι γνωστές «μονταζιέρες».
Οι εθισμένοι στα social media, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, που βρίσκουν έναν νέο τρόπο έκφρασης και διεξόδου. Υποκατάστατο του παραδοσιακού καφενείου. Συζητάνε, κοκορομαχούν, σκοτώνονται, φλερτάρουν, ασχημονούν, χαζολογούν, κάνουν on line αγορές και γεμίζουν τον χρόνο τους. Πραγματική «αρρώστια», ιδιαίτερα για μεγάλο ποσοστό της νεολαίας.
του Θανάση Παπαμιχαήλ, επικοινωνιολόγου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο