Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες περιστατικών με μεγάλο αριθμό ατόμων, άλλοτε προσφύγων και άλλοτε οικονομικών μεταναστών. O φόβος του άλλου, του διαφορετικού, αυτού που δεν τον νιώθουμε ως δικό μας και τον πολεμάμε, άλλοτε λεκτικά, άλλοτε με εχθρικές συμπεριφορές, άλλοτε με φράκτες, όπως στα σύνορά μας, στοιχειώνει και το φετινό καλοκαίρι.
Εδώ η ρήση του Ζαν-Πολ Σαρτρ «Κόλαση είναι οι άλλοι άνθρωποι» βρίσκει σάρκα και οστά, συνθλίβοντας παράλληλα την ιδέα της ειρηνικής συνύπαρξης παρά τη διαφορετικότητα στη θρησκεία, τις ιδέες, την κουλούρα, την αποδοχή. Την εμμονή της εναντίωσης στον ξένο, τον αλλότριο και τον διαφορετικό τη συναντάμε φυσικά σε όλες τις δυτικές κοινωνίες, ιδιαίτερα λόγω της οικονομικής κρίσης, αν και επαίρονται για την αλληλεγγύη και τον πολιτισμένο τρόπο συμπεριφοράς τους. Εδώ οι εχθρικές συμπεριφορές δεν εκφράζονται, βεβαίως,ούτε με πόλεμο ούτε με εκτόξευση απειλών απέλασης, αλλά με απαγορευτικούς νόμους, ρατσιστικές συμπεριφορές και σχόλια που στόχο έχουν να προσβάλουν και να υποτιμήσουν το διαφορετικό.
Ο άλλος δεν είναι καλοδεχούμενος, γιατί απλά δεν μας μοιάζει εξωτερικά, είναι μαύρος ή κίτρινος, δεν είναι καθολικός ή ορθόδοξος, δεν τρώει γαλοπούλα κατά τον προσφιλή τρόπο που τη μαγειρεύουμε εμείς τα Χριστούγεννα και δεν θα γίνει ποτέ άξιος να συνυπάρξει ως σύζυγος για τον γιο ή την κόρη μας.
Αυτό το τελευταίο «αξίωμα» πραγματεύτηκε,πριν από λίγα χρόνια, η γαλλική κωμωδία με τον χαρακτηριστικότατο τίτλο «Θεέ μου τι σου κάναμε», που «έσπασε» ταμεία στους ελληνικούς κινηματογράφους, αφού προηγουμένως είχε σημειώσει τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία και στη Γαλλία.
Με βασική ιδέα τον φόβο για τον ξένο, η ταινία, μέσα από ένα πνευματώδες και σπαρταριστό χιούμορ, που κακά τα ψέματα δεν μπορεί να βγάλει το ίδιο καλά ο αμερικανικός κινηματογράφος, αναδεικνύει ανάγλυφα το πώς όλοι μας συνειδητά ή ασυνείδητα προβάλλουμε ένα τείχος προστασίας απέναντι στο καινούργιο και το διαφορετικό, υιοθετώντας ρατσιστικά συνήθως σχόλια και το πώς, τελικά, ο μόνος τρόπος να το ξεπεράσουμε είναι να το παραδεχθούμε! Να αναγνωρίσουμε, δηλαδή, ότι εκούσια ή ακούσια είμαστε όλοι, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φυλής ή θρησκεύματος, ρατσιστές…
Το ίδιο συμβαίνει και με το θεατρικό έργο και ελληνικό σίριαλ «Συμπέθεροι από τα Τίρανα». Μια συντηρητική μεγαλοαστική οικογένεια στην επαρχία πρέπει ξαφνικά να αποδεχθεί στους κόλπους της τον εκλεκτό γαμπρό που επέλεξε η κόρη τους, έναν Αλβανό συμφοιτητή της, στο Λονδίνο. Σίριαλ,με απίθανο χιούμορ, με έξοχους χαρακτήρες, δυνατή ερμηνεία ρόλων που βασίζονται στην εύστοχη ατάκα,με γνωστούς και συμπαθέστατους ηθοποιούς, που κέρδισε από την αρχή υψηλή τηλεθέαση. Νομίζω ότι είχα πολύ καιρό να γελάσω αλλά και να προβληματιστώ τόσο, όσο βεβαίως επιτρέπουν οι συνθήκες μέσα από ένα εβδομαδιαίο ωριαίο σίριαλ. Στις καλοκαιρινές επαναλήψεις των τηλεοπτικών καναλιών έχει και πάλι την τιμητική του και σας συνιστώ να το απολαύσετε!
του Θανάση Παπαμιχαήλ, επικοινωνιολόγου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
