Τέτοιες μέρες πριν από 82 χρόνια, οι Έλληνες έγραψαν Ιστορία στην οροσειρά της Πίνδου και στα βουνά της Αλβανίας, «αμυνόμενοι του πατρίου εδάφους».
Παρότι βαθιά διχασμένοι στα χρόνια του Μεσοπολέμου, δεν δίστασαν να στρατευθούν και να πολεμήσουν χωρίς ενδοιασμούς και επιφυλάξεις για την εθνική ανεξαρτησία, για την τιμή και την υπόληψη, για τη γη και το βιός τους. Το έπος του ’40 γράφτηκε δεκαοκτώ μόλις χρόνια μετά τη μεγαλύτερη καταστροφή που υπέστη ο Ελληνισμός, τη Μικρασιατική. Γράφτηκε σε μια ιστορική καμπή όπου η ελληνική κοινωνία και ο ελληνικός λαός βρίσκονταν μεταξύ σφύρας και άκμονος, σε μια κοινωνία διχασμένη, μεταξύ δημοκρατικών και μοναρχικών, αριστερών και δεξιών, προσφύγων και γηγενών, σημαδεμένη από κινήματα, στάσεις και δικτατορίες.
Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο ελληνικός λαός μπορούσε να προτιμήσει να παραιτηθεί αντί να ορθώσει ανάστημα. Μπορούσε, αν ήθελε, να επικαλεστεί την ένδεια και την απογοήτευσή του από την πολιτική και οικονομική κρίση της εποχής, προκειμένου να μην αναμετρηθεί με το φασιστικό και ναζιστικό θηρίο. Αλλά ο ελληνικός λαός δεν παραιτήθηκε. Διεκδίκησε και υπερασπίστηκε δικαιώματα και αξίες αδιαπραγμάτευτες, για τις οποίες δεν χωρούν εκπτώσεις, πάλεψε.
Ήταν κρίσιμοι και μεταβατικοί για τον κόσμο οι χρόνοι και τότε. Αλλά σ’ αυτούς τους «μεταβαλλόμενους» χρόνους οι Έλληνες ανταποκρίθηκαν με ομοψυχία στο κάλεσμα της Ιστορίας. Αρνήθηκαν υποταγή στον Ιταλό εισβολέα και στις δυνάμεις του Άξονα, πολέμησαν με σθένος υπέρτερες δυνάμεις και κατήγαγαν νίκες μοναδικές. Υπήρχαν τότε προετοιμασία και προπαρασκευή. Ο ελληνικός στρατός ήταν εξοπλισμένος και το κράτος έτοιμο από καιρό, καθώς τα σύννεφα του πολέμου είχαν πυκνώσει προ πολλού στον διεθνή ορίζοντα και όλοι τους με έναν τρόπο ανέμεναν τα γεγονότα.
Χωρίς αμφιβολία, η εποχή σήμερα φαντάζει αναθεωρητική, ο κόσμος κατά κοινή ομολογία χάνει τις σταθερές του και η μεταβλητότητα κυριαρχεί. Χαρακτηριστικά τα όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ευρώπη με την εισβολή μιας υπερδύναμης σε γειτονικό της κράτος,αλλά και στην εύφλεκτη και εύθραυστη ζώνη της Μέσης Ανατολής και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, όπου αμφισβητούνται συμμαχίες, αναβιώνουν λυκοφιλίες και εγείρονται διεκδικήσεις, που ξεπερνούν τα κρατούντα στο Διεθνές Δίκαιο.
Παρότι οι αναλογίες με το σήμερα δεν είναι αυτής της έκτασης, οι πολλές «μετατοπίσεις» δυνάμεων, οι συμπεριφορές γειτόνων και η ατμόσφαιρα γενικευμένης αστάθειας, που επικρατεί στον πλανήτη, δεν επιτρέπουν εφησυχασμούς και διχόνοιες, ούτε χωρούν μονομέρειες και μονοσήμαντες προσεγγίσεις. Και ας μη λησμονούμε το μήνυμα που ήθελαν να δώσουν και έδωσαν οι ήρωες του ’40, όπως το διατύπωσε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, σε μια μνημειώδη ομιλία του (σαν σήμερα) στις 29 Οκτωβρίου 1941, έχοντας υπόψη του το «ΟΧΙ» των Ελλήνων. Είπε: «Ποτέ μην παραιτηθείτε, ποτέ μην παραδοθείτε σε κανέναν μεγάλο ή μικρό, μην παραιτηθείτε ποτέ από τις αξίες και την τιμή σας, μην ενδώσετε στην φαινομενικά ανίκητη δύναμη του εχθρού. Διεκδικήστε ενωμένοι το δίκιο σας…».
του Φώτη Σιούμπουρα
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
