Γιατί μόνο με 40% και άνω θα έχουμε αυτοδύναμη και σταθερή κυβέρνηση
Παραδίδοντας (την προπερασμένη Πέμπτη) τα κλειδιά του γραφείου του στον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Σαρμά, ο οποίος λίγο πριν είχε ορκιστεί υπηρεσιακός πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έγινε ο πρώτος πολιτικός στην ιστορία της χώρας που εγκατέλειψε το Μέγαρο Μαξίμου χαμογελαστός και με ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του τη βεβαιότητα ότι σε λίγες μέρες θα επιστρέψει για να ξεκινήσει τη δεύτερη θητεία του στο πρωθυπουργικό αξίωμα.
Δέκα μέρες μετά, στην πρώτη, νέα προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι, φάνηκε να διαδέχεται τη σιγουριά η συναίσθηση ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμη ο τελικός στόχος, που είναι μια ασφαλής και βιώσιμη κυβερνητική αυτοδυναμία, αλλά και η περίσκεψη για τα μυστικά και τους κινδύνους που κρύβουν οι κάλπες της 25ης Ιουνίου. Αρμόδιοι κομματικοί παράγοντες της Πειραιώς υποστηρίζουν σχετικά ότι τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται «κλειδωμένο», αφού το αποτέλεσμα της πρώτης κάλπης δεν προσμετράται στη δεύτερη. Αν οι κάλπες στις 25 Ιουνίου, λένε οι ίδιοι κομματικοί παράγοντες της ΝΔ, δεν βγάλουν μια ισχυρή αυτοδυναμία, «δεν αποκλείεται καθόλου το ενδεχόμενο τρίτων εκλογών».
Όροι και προϋποθέσεις
Εξηγούν παράλληλα ότι μπορεί, συγκριτικά με την απλή αναλογική που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και ίσχυσε για πρώτη και τελευταία φορά στις 21 Μαΐου, το νέο εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, με το οποίο θα γίνει η κατανομή των εδρών στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, να διευκολύνει την επίτευξη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, πλην όμως για να προκύψει άνετη αυτοδυναμία υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν. Αναφέρουν δε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Αν η ΝΔ εξασφαλίσει 40%, αλλά εκτός Βουλής μείνει μόνο ένα 4% των κομμάτων, τότε στη νέα Βουλή θα έχει μόλις 154 βουλευτές. Λιγότερους δηλαδή απ’ όσους την περίοδο 2019-2023. Αν πάρει 40%, αλλά εκτός Βουλής μείνει το 6%, οι βουλευτές της θα είναι 156. Ξανά λιγότεροι από τους 158. Και μόνο αν εξασφαλίσει 40%, αλλά δεν εισέλθει στη Βουλή το 8% των κομμάτων που σήμερα βρίσκονται εκτός, φτάνει τους 158 βουλευτές, τους οποίους πήρε στις εκλογές του 2019, πετυχαίνοντας μια ασφαλή αυτοδυναμία. Αυτό, τονίζεται, δεν σημαίνει μια «παντοδυναμία» της ΝΔ ή μια «αυτοκρατορία Μητσοτάκη», όπως ο όρος που, καθαρά για κομματικούς λόγους, χρησιμοποιείται εσχάτως από την αντιπολίτευση.
Οι νέες μετρήσεις
Αν και είναι ενθαρρυντικές για τη ΝΔ οι πρώτες μετρήσεις που ξεκίνησαν να γίνονται για την καταγραφή των διαθέσεων της κοινής γνώμης εν όψει της επαναληπτικής εκλογής, τα στελέχη του «γαλάζιου» επιτελείου που αναλύουν τα ευρήματα σε συνδυασμό με την εκλογική συμπεριφορά που είχαν οι ψηφοφόροι της πρώτης εκλογικής αναμέτρησης επισημαίνουν τους πιθανούς κινδύνους, που μπορεί να απειλήσουν τις στοχεύσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, προκειμένου να εξασφαλίσει μια ασφαλή αυτοδυναμία.
Και αυτοί είναι οι εξής:
· Η πιθανή είσοδος μικρότερων κομμάτων στη Βουλή, αυξάνοντας έτσι τον πήχη για την αυτοδυναμία.
· Η χαλάρωση των ψηφοφόρων της. Δηλαδή, η άποψη ότι το κόμμα έχει εξασφαλίσει ένα ισχυρό ποσοστό, που του επιτρέπει μια άνετη αυτοδυναμία.
· Ένα τμήμα κεντρογενών ψηφοφόρων, οι οποίοι είχαν στηρίξει τη ΝΔ, αυτήν τη φορά να στραφούν προς το ΠΑΣΟΚ, θεωρώντας ότι έτσι υπηρετούν την αντι-ΣΥΡΙΖΑ στόχευση, ενισχύοντας το ΠΑΣΟΚ στον χώρο της Κεντροαριστεράς.
Η πιθανότητα για μια αναιμική πλειοψηφία της ΝΔ ενισχύεται ιδιαίτερα από το γεγονός να καταφέρουν να περάσουν το κατώφλι της Βουλής και τα τρία κόμματα που βρέθηκαν στις 21 Μαΐου λίγο κάτω από το όριο του 3%. Πρόκειται για τη ΝΙΚΗ,που συγκέντρωσε το 2,92% του εκλογικού σώματος, την Πλεύση Ελευθερίας, που έφτασε στο 2,89%, αλλά και το ΜέΡΑ 25, που έμεινε στο 2,63%.
Καθοριστικά μεγέθη
Το ποσοστό που συγκεντρώνουν τα κόμματα που μένουν εκτός Βουλής είναι ένα από τα καθοριστικά μεγέθη για το εύρος της αυτοδυναμίας που θα έχει το κόμμα που θα κόψει πρώτο το νήμα της κάλπης. Όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το μέγεθος, τόσο υψηλότερο είναι το ποσοστό που πρέπει να λάβει το πρώτο κόμμα, είτε απέχει μία ψήφο από το δεύτερο είτε έχει επιτύχει «doublescore», όπως συνέβη στις 21 Μαΐου. Όσο μικρότερο είναι το ποσοστό των κομμάτων που δεν λαμβάνουν εισιτήριο εκπροσώπησης της Βουλής, τόσο ανεβαίνει ο λεγόμενος πήχης της αυτοδυναμίας που πρέπει να υπερβεί το πρώτο κόμμα για να πετύχει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία 151 εδρών.
· Εάν είναι στο 8% το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων, η ΝΔ θα εκλέξει (με 40%) 161 βουλευτές.
· Εάν μπουν περισσότερα κόμματα και η αναντιπροσώπευτη ψήφος υποχωρήσει στο 6%, τότε, με σταθερό το ποσοστό της ΝΔ, οι «γαλάζιες» έδρες θα πέσουν στις 156.
· Με 4% τα εκτός Βουλής κόμματα και τη ΝΔ στα ίδια επίπεδα, οι Νεοδημοκράτες βουλευτές θα είναι 154.
Τα πράγματα θα γίνουν άκρως οριακά αν περιοριστεί στο 2% το ποσοστό των εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων, καθώς σε αυτή την περίπτωση το πρώτο κόμμα με 40% δικαιούται μόλις 152 έδρες. Αν μάλιστα το ποσοστό πέσει κάτω από το 40%, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην επιτευχθεί η αυτοδυναμία. Στο πιθανολογούμενο, αλλά όχι εκτός της πραγματικότητας, σενάριο αυτό και με δεδομένη την άρνηση του ΠΑΣΟΚ για κυβέρνηση συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη, ακόμη και αν του λείπουν μόνο 1-2 έδρες, όπως ο ίδιος ο Ανδρουλάκης έχει πει, τότε η επίτευξη αυτοδυναμίας για τη ΝΔ φαντάζει μονόδρομος. Αν λοιπόν τον Ιούνιο δεν επιτευχθεί αυτοδυναμία, όπως είναι και ο στόχος της ΝΔ –ισχυρή εντολή για σταθερή κυβέρνηση 4ετίας, μακριά από περιπέτειες ακυβερνησίας της χώρας–, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο τρίτης κάλπης.
Απειλητικό σενάριο
Πριν από τις εκλογές, ο κ. Μητσοτάκης, κάθε φορά που ερωτάτο για το σενάριο τρίτων εκλογών, απαντούσε πως «η ψήφος των πολιτών στις πρώτες εκλογές θα κρίνει από ποιον θα κυβερνηθεί η χώρα και οι δεύτερες πώς θα κυβερνηθεί η χώρα». Σήμερα η απάντηση είναι ξεκάθαρη, καθώς ο πρόεδρος της ΝΔ ζητάει «ασφαλή αυτοδυναμία», που θα αποτελέσει και την προσθήκη στο σλόγκαν του κόμματος, θέλοντας να εκπέμψει το μήνυμα πως για την επίτευξη του στόχου χρειάζεται ένα ποσοστό πάνω από 39%, ώστε να έχει 157-158 βουλευτές και να κυβερνήσει με ασφάλεια. Μάλιστα σε συνέντευξή του την περασμένη Κυριακή, ο κ. Μητσοτάκης έθεσε για πρώτη φορά στον δημόσιο διάλογο το θέμα των τρίτων εκλογών, κάτι που έως τις 21 Μαΐου δεν υπήρχε. Όταν ρωτήθηκε τι θα γίνει στην περίπτωση οριακής πλειοψηφίας, έκανε λόγο για «ένα απειλητικό σενάριο» που μπορεί να οδηγήσει σε «ακυβερνησία ή σε παραλυτικούς συμβιβασμούς, ακόμη και σε τρίτες εκλογές». Πάντως, όπως επισημαίνουν πηγές της Πειραιώς, η νίκη του Ταγίπ Ερντογάν στις εκλογές στην Τουρκία αποτελεί και έναν έξτρα λόγο για να έχει η χώρα ισχυρή κυβέρνηση στις 26 Ιουνίου.
του Φώτη Σιούμπουρα
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
