Γράφει ο Γιώργος Κοντονής
Ο Αύγουστος δεν είναι μόνο ο μήνας των καλοκαιρινών διακοπών και γενικά της θερινής ραστώνης. Θεωρείται και είναι ο μήνα της Παναγίας. Από την πρώτη Αυγούστου έχουν αρχίσει και τελούνται σε όλες τις εκκλησίες οι Παρακλητικοί Κανόνες. Ενώ σε λίγες ημέρες, τον Δεκαπενταύγουστο, κορυφώνονται οι εορταστικές εκδηλώσεις. Έτσι, σε ολόκληρη την χώρα όλοι οι Έλληνες μια αγκαλιά, τιμούν την Παναγία Μητέρα Μας με προσευχή και ευχαριστώντας Την για όλα. Ενώ με δάκρυα ζητούν τη Βοήθειά Της. Και είναι πολλά τα θαύματα που η Παναγία έχει κάνει στους αιώνες! «Όπου και να βρεθεί κανείς τον Δεκαπενταύγουστο μοσχοβολά η χάρη Της. Αυτή θα σε οδηγήσει να ανάψεις ένα κερί και να γιορτάσεις μαζί Της σε μια κατάλευκη εκκλησιά». Όλη η Ελλάδα μια Παναγιά.
Η λατρεία του λαού στο πρόσωπό Της
Οι Έλληνες ανέκαθεν πίστευαν και πιστεύουν, λάτρεψαν και λατρεύουν την Θεοτόκο, στην οποία σπεύδουν με αισιοδοξία και ελπίδα και «κουβεντιάζουν» μαζί Της το πρόβλημα που τους απασχολεί. Και είναι πάντα «έντονη η συγκινησιακή φόρτιση που έχουμε». Να προσθέσω πως «ο λαός μας τιμά την μετάσταση της Παναγίας από την γη στον ουρανό. Τον εναγκαλισμό της Μητέρας με τον αγαπημένο Υιό της». Έτσι ο λαός μας που λατρεύει την Παναγία, της έδωσε εκατοντάδες ονόματα. Γιάτρισσα, Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Ελεούσα, Παντάνασσα, Κεχαριτωμένη, Μολυβδοσκέπαστη, Τουρλιανή, Αθηνιώτισσα και πολλά αλλά. Αμέτρητοι είναι οι Ναοί και τα ξωκλήσια αφιερωμένα στη χάρη Της.
Σήμερα η σελίδα που από την πρώτη ημέρα αγκαλιάσατε θα σας ταξιδέψει στα κυριότερα σημεία της χώρας, όπου ο εορτασμός για την Υπεραγία Θεοτόκο γίνεται με ξεχωριστό τρόπο τηρώντας τα ήθη και τα έθιμα. Πρόκειται για τους «ξακουστούς εορτασμούς», σύμφωνα με τον λαό μας.
Η Παναγία της Τήνου
Είναι γεγονός και δεν αμφισβητείται από κανέναν πως η Μεγαλόχαρη της Τήνου είναι το μεγαλύτερο προσκύνημα. Η Τήνος, το κυκλαδίτικο αυτό νησί, στη συνείδηση των Ελλήνων είναι απόλυτα ταυτισμένο με την Παναγιά. «Κάθε χρόνο χιλιάδες προσκυνητές συρρέουν εδώ, ανηφορίζοντας με κατάνυξη προς την εκκλησία για να εκπληρώσουν το τάμα τους στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας». Χιλιάδες πιστοί διανύουν την απόσταση από το λιμάνι μέχρι τη θαυματουργή εικόνα γονατιστοί. Να τονίσουμε πως «η περιφορά του επιταφίου και η μεγαλοπρεπής λιτάνευση της εικόνας σε ολόκληρη την πόλη δημιουργούν κατανυκτική ατμόσφαιρα γεμάτη θρησκευτικό δέος και συγκίνηση».
Πρέπει να υπογραμμίσουμε πως ο επιβλητικός ναός της Παναγίας της Τήνου είναι κτισμένος από λευκό μάρμαρο. Θεμελιώθηκε το 1823, πριν από 200 χρόνια, στο ίδιο σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου με θαυματουργό τρόπο, ύστερα από όραμα της Μοναχής Πελαγίας. Στο εσωτερικό του ναού, στα αριστερά βρίσκεται το εικονοστάσι στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, γεμάτο από τάματα των πιστών. Να πούμε ακόμη πως ανήμερα της Παναγίας στο νησί γιορτάζεται και η επέτειος της βύθισης της φρεγάτας «Έλλη» που τορπιλίστηκε από τους Ιταλούς έξω από το λιμάνι της Τήνου στις 15 Αυγούστου του 1940, πριν από 83 χρόνια.
Η Εκατονταπυλιανή της Πάρου
Όπως στην Τήνο, έτσι και στην Πάρο ο εορτασμός της Παναγίας γίνεται με κατάνυξη και με πολλές εκδηλώσεις. Η Πάρος είναι τον Δεκαπενταύγουστο ο πόλος έλξης, χάρη σε μία από τις εντυπωσιακότερες εκκλησίες του Αιγαίου. Είναι ο παλαιοχριστιανικός ναός της Εκατονταπυλιανής στην Παροικιά. Εδώ η θρησκευτική τελετή χαρακτηρίζεται από την περιφορά του επιταφίου της Παναγίας. Ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι με νησιώτικους χορούς και με το παριανό κρασί να ρέει σε αφθονία. Να προσθέσουμε πως «στο κοντινό λιμανάκι της Νάουσας, η νύχτα γίνεται μέρα, όταν δεκάδες καΐκια με αναμμένες δάδες προσεγγίζουν την προβλήτα δίνοντας το σύνθημα για την έναρξη της γιορτής».
Ο Ναός έχει δύο ονομασίες. Εκατονταπυλιανή και Καταπολιανή. Μάλιστα φέρονται σε παράλληλη χρήση από τα μέσα του 16ου αιώνα. Η επίσημη πάντως ονομασία είναι Εκατονταπυλιανή. Και να πούμε πως, σύμφωνα με την παράδοση, 99 πύλες (πόρτες) είναι φανερές! Ενώ η 100ή θα φανερωθεί, όπως λέει η παράδοση, με το άνοιγμα αντίστοιχης μυστικής πόρτας που βρίσκεται στην Αγιά Σοφιά.
Η Παναγία Σουμελά
Πολύς λόγος έγινε τον τελευταίο καιρό επειδή οι Τούρκοι δεν έδιναν άδεια στον Οικουμενικό μας Πατριάρχη να λειτουργήσει στην Παναγία Σουμελά και, ευτυχώς, το «όχι» το πήραν πίσω. Έτσι, μεθαύριο η περιοχή θα γεμίσει με πιστούς για να παρακολουθήσουν τη Θεία Λειτουργία που θα τελέσει ο Παναγιότατος Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος.
Στην χώρα μας το «θρησκευτικό έμβλημα του Ποντιακού Ελληνισμού, η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά, σύμβολο των “χαμένων πατρίδων” και της ποντιακής πίστης, εορτάζεται με θρησκευτική μεγαλοπρέπεια στο Βέρμιο». Είναι αλήθεια ότι η ιστορική εκκλησία, που είναι θεμελιωμένη στις πλαγιές του όρους, συγκεντρώνει χιλιάδες πιστούς από ολόκληρη την Ελλάδα. Μάλιστα, η Θεία Λειτουργία αλλά και ο Μεγάλος Εσπερινός της Κοίμησης της Θεοτόκου τελούνται με συγκίνηση και με μεγάλη ευλάβεια. Στο αποκορύφωμα της μεγάλης γιορτής ποντιακά συγκροτήματα προσφέρουν μοναδικές στιγμές με παραδοσιακούς σκοπούς και πολύωρο γλέντι!
Τον Δεκαπενταύγουστο οι Έλληνες εορτάζουμε «το Πάσχα του καλοκαιριού». Αν δεν μπορείτε να πάτε σε μία από τις γνωστές-ξακουστές εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία Μητέρα Μας, σίγουρα τούτες τις ημέρες, όπου κι αν σας βγάλει ο δρόμος σας, θα βρείτε και μια εκκλησιά που θα γιορτάζει την Παναγιά.
