Επανέρχεται η πενταετής θητεία, αυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων ενώ η γραφειοκρατία παύει να υπάρχει, μια και οι καταθέσεις των υποψηφιοτήτων (και όχι μόνο) γίνονται ηλεκτρονικά
Σε λιγότερο από 50 ημέρες οι πολίτες θα κληθούν για μια ακόμα φορά να προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τους τοπικούς τους άρχοντες, τόσο σε δημοτικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Εκατοντάδες υποψήφιοι δήμαρχοι, περιφερειάρχες και πάνω από 50.000 υποψήφιοι σύμβουλοι ήδη έχουν ξεκινήσει τις προεκλογικές τους εκστρατείες, εκμεταλλευόμενοι ακόμα και τα «μπάνια του λαού».
Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, στις αυτοδιοικητικές κάλπες της 8ης Οκτωβρίου, δηλαδή του πρώτου γύρου, την… καρέκλα των 13 περιφερειών και των 332 δήμων θα διεκδικήσουν περίπου 1.000 συνδυασμοί, ενώ 10.000 δημοτικοί, 20.000 διαμερισματικοί και άλλοι 20.000 περιφερειακοί σύμβουλοι θα ζητήσουν την ψήφο μας.
Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση είναι αρκετές οι αλλαγές που έχουν γίνει σε σχέση με το 2019, με πιο σημαντική την επαναφορά της πενταετίας. Ειδικότερα:
1. Οι υποψήφιοι περιφερειάρχες ή δήμαρχοι μπορούν να εκλεγούν από την πρώτη Κυριακή, εφόσον ο συνδυασμός τους συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 43% (43% + 1 ψήφο) επί των έγκυρων ψηφοδελτίων. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, 15 Οκτωβρίου 2023, μεταξύ των υποψήφιων δημάρχων ή περιφερειαρχών των δύο πρώτων συνδυασμών. Υπενθυμίζεται πως το 2019 είχε εφαρμοστεί και στις αυτοδιοικητικές εκλογές η απλή αναλογική του ΣΥΡΙΖΑ και η εκλογή των υποψηφίων απαιτούσε από την πρώτη Κυριακή το 50% + 1 των ψήφων.
- Επανέρχεται η πενταετής θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών, όπως ακριβώς ίσχυσε μεταξύ 2014 και 2019. Επομένως, οι νέοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου 2028.3. Εξορθολογίζεται ο αριθμός των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου και του Περιφερειακού Συμβουλίου, ώστε να είναι πιο λειτουργικά. Συνολικά, το 2019 είχαν εκλεγεί 9.470 δημοτικοί σύμβουλοι στους 332 δήμους της χώρας, ενώ φέτος εκλέγονται 8.481. Αντίστοιχα, οι περιφερειακοί σύμβουλοι που θα εκλεγούν είναι 611 έναντι 703 της τετραετίας 2019-2023.
4. Αυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων που μπορούν να συμπεριληφθούν στον συνδυασμό υποψήφιου δημάρχου ή περιφερειάρχη, από το 50% του αριθμού των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας, στο 150%. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση για τους υποψήφιους συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων.
Για παράδειγμα, να πούμε ότι στην Περιφέρεια Αττικής ο κάθε συνδυασμός μπορεί να συμπεριλάβει στα ψηφοδέλτιά του έως 214 υποψήφιους περιφερειακούς συμβούλους. Εάν στις εκλογές του Οκτωβρίου κατέβουν 11 συνδυασμοί, όσοι δηλαδή και το 2019, ο μέγιστος αριθμός υποψήφιων περιφερειακών συμβούλων θα ανέλθει σε 2.354.
Αντίστοιχα, οι συνδυασμοί που διεκδικούν δήμους άνω των 150.000 κατοίκων μπορούν να συμπεριλάβουν στα ψηφοδέλτιά τους έως 108 υποψήφιους συμβούλους και διπλάσιους διαμερισματικούς. Για παράδειγμα, το νέο ψηφοδέλτιο του νυν δημάρχου Κώστα Μπακογιάννη έχει συνολικά 351 υποψηφίους. Αν συμμετέχουν στις εκλογές 11 συνδυασμοί, όσοι και το 2019, ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων μπορεί να ξεπεράσει τους 3.000.
5. Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη που χρησιμοποιήθηκε, για μία και μοναδική φορά, στις εκλογές του 2019 για την εκλογή Κοινοτικών Συμβουλίων. Όπως ίσχυε έως τότε, έτσι και τώρα, οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψήφιων δημάρχων. Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, τον πρόεδρο της κοινότητας. Δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2.000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών σε τοπικό επίπεδο. Σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.
6. Για πρώτη φορά σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές οι συνδυασμοί θα καταθέσουν τις υποψηφιότητές τους ηλεκτρονικά, μέσω της «ηλεκτρονικής πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων», όπως ακριβώς έγινε και στις διπλές εθνικές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου.
Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (θυμίζουμε ότι η προθεσμία δήλωσης των συνδυασμών εκπνέει την 31η Αυγούστου) θα αντλούνται αυτόματα από τις βάσεις δεδομένων του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ παρέχεται η δυνατότητα στους επικεφαλής των συνδυασμών να ελέγχουν την τήρηση των προϋποθέσεων που θέτει ο νόμος, όπως ποσόστωση ανά φύλο, ελάχιστος αριθμός υποψηφίων κ.λπ.
Του Ίωνα Παπαδάκη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παρασκήνιο»
