Τι θα συμβάλει στη διαμόρφωση της διαφοράς των ποσοστών στα κόμματα
Με βάση τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, οι οποίες διενεργήθηκαν και εξακολουθούν να διενεργούνται και σε περιφερειακό επίπεδο, τα κόμματα, κυρίως η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, έχουν προσαρμόσει την προεκλογική τους εκστρατεία, με επίκεντρο περιοχές όπου παρουσιάζουν σημαντικές διαρροές αλλά και ανοδική πορεία.
Με βάση τα δημοσκοπικά δεδομένα, σχεδιάστηκαν τόσο οι προεκλογικές περιοδείες, που άρχισαν πριν από τις εορτές του Πάσχα, όσο και άλλες υποστηρικτικές κινήσεις από κομματικά κλιμάκια.
Στο επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη αναλύουν με ιδιαίτερη προσοχή τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων σε περιφερειακό επίπεδο. Είναι γνωστά τα γεωγραφικά διαμερίσματα στα οποία η ΝΔ σημειώνει απώλειες, έστω και για διαφορετικούς λόγους, και με βάση αυτά τα δεδομένα γίνονται οι προεκλογικές περιοδείες του πρωθυπουργού και των υπουργών. Ταυτόχρονα συνεχίζεται καθημερινά να μελετώνται και οι εστιασμένες έρευνες (focus groups), στις οποίες σύμφωνα με πληροφορίες το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι αρνητικές εντυπώσεις για την κυβέρνηση, λόγω της αδράνειας σε συγκεκριμένα πεδία δικών της εξαγγελιών και δεσμεύσεων, και σε μικρότερο βαθμό η φυγή προς τα δεξιά για ιδεολογικούς λόγους.
Στο πλαίσιο αυτό και πέραν των πρωτοβουλιών του Κυριάκου Μητσοτάκη, συγκεκριμένες περιοχές στις οποίες η ΝΔ δίνει ιδιαίτερη έμφαση έχουν «χρεωθεί» σε κορυφαία κυβερνητικά στελέχη. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτής της τακτικής είναι η Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, η οποία έχει ανατεθεί, με προφανή στόχευση και σαφή συμβολισμό, στον Νίκο Δένδια. Κατά τον τρόπο αυτόν επιδιώκεται μία επανασυσπείρωση της κομματικής βάσης, ενώ παράλληλα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας καλείται να διαδραματίσει έναν κομβικό και απαιτητικό κομματικό ρόλο.
Οι περιοχές στις οποίες στρέφεται κατά βάση η προσοχή της κυβέρνησης και της κομματικής μηχανής εν όψει των ευρωεκλογών είναι εκείνες στις οποίες αφενός οι έρευνες δείχνουν αδύναμα σημεία και τάσεις αποσυσπείρωσης και αφετέρου παρουσιάστηκαν σημαντικές ενδείξεις αποδοκιμασίας της κυβέρνησης, ήδη από τις περιφερειακές εκλογές του προηγούμενου φθινοπώρου. Με βάση αυτά, στο μικροσκόπιο βρίσκονται οι Περιφέρειες Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ιονίων Νήσων και, εξαιτίας ενός συνδυασμού παραμέτρων, Θράκης. Σε όλες αυτές τις περιοχές, οι έρευνες της κοινής γνώμης και οι αναγωγές, στον βαθμό κατά τον οποίο μπορούν να είναι ασφαλείς και αντιπροσωπευτικές, φανερώνουν μία υποχώρηση της κυβέρνησης, σε ποσοστά ελαφρώς χαμηλότερα από το 33% των προηγούμενων ευρωεκλογών.
Το μεγάλο στοίχημα
Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα για την κυβέρνηση είναι η Μακεδονία, η οποία σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις εμφανίζει στη συγκεκριμένη περιοχή ποσοστά κάτω από το 33% στην πρόθεση ψήφου, ενώ την ίδια στιγμή καταγράφεται τάση ενίσχυσης της Ελληνικής Λύσης, αλλά και της Νίκης, παρότι στα δύο αυτά κόμματα παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες υποχώρηση της ανοδικής τους πορείας, εξαιτίας κυρίως του μηνύματος που εξέπεμψε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος.
Πρόκειται για μία περιοχή πάντως όπου σχεδόν στο σύνολό της η ΝΔ είχε σημειώσει στις προηγούμενες ευρωεκλογές υψηλότερη επίδοση από το εθνικό της ποσοστό, ενώ έχει και έναν ιδιαίτερο συντελεστή βαρύτητας, καθώς ο συνολικός πληθυσμός της ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια.
Η πρόκληση στη σημερινή συνθήκη έχει πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά, δεδομένου ότι και στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές η κυβέρνηση κατέγραψε μία «αξιοσημείωτη ήττα» στη Δυτική Μακεδονία, όπου κέρδισε ο «αντάρτης» πρώην βουλευτής Γιώργος Αμανατίδης. Η σαφέστερη ένδειξη της αγωνίας εν όψει των ευρωεκλογών ήταν η μόλις πρόσφατη άρση της διαγραφής του περιφερειάρχη και η επανένταξή του στις κομματικές γραμμές. Επιπλέον, η Δυτική Μακεδονία είναι και μία από τις περιοχές στις οποίες αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επίδραση της υποψηφιότητας του Φρέντι Μπελέρη και το κατά πόσον αυτή θα ανακόψει τις διαρροές προς την Ελληνική Λύση ή τα λοιπά κόμματα της «αντισυστημικής» Δεξιάς.
Με μικρότερο συντελεστή πληθυσμιακής βαρύτητας (204.000 κάτοικοι), τα Ιόνια Νησιά είναι επίσης μία περιοχή στην οποία η ΝΔ καλείται να αντιμετωπίσει πολιτική πρόκληση. Ήταν η περιφέρεια στην οποία δόθηκε η μικρότερη έμφαση στις περιφερειακές εκλογές και το μήνυμα προς την κυβέρνηση είχε σταλεί ήδη από το προηγούμενο φθινόπωρο, όταν ο «αντάρτης» Γιάννης Τρεπεκλής κέρδισε με το συντριπτικό 65,27% τη Ρόδη Κράτσα.
Θεσσαλία
Η Θεσσαλία εξελίσσεται σε μία ανοιχτή πληγή για την κυβέρνηση, καθώς η αποκατάσταση των ζημιών, οι αποζημιώσεις, η ικανοποίηση των πιεστικών αιτημάτων των κατοίκων της περιοχής και η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου αποκατάστασης καρκινοβατούν επί μήνες. Η αποδοκιμασία καταγράφηκε ήδη στις περιφερειακές εκλογές του Οκτωβρίου, όπου νικητής αναδείχθηκε ο Δημήτρης Κουρέτας, έστω κι αν ο πρώην περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός κατέγραψε την πρώτη Κυριακή μία επίδοση κοντά στο εθνικό ποσοστό των βουλευτικών εκλογών. Ένα από τα «χαρτιά» στα οποία ποντάρει η κυβέρνηση, με την ελπίδα μίας μερικής έστω αναστροφής του αρνητικού κλίματος, είναι η παράδοση του νοτίου τμήματος του αυτοκινητόδρομου Ε65, που έγινε στις 23 Απριλίου, παρουσία του πρωθυπουργού, σε μία προσπάθεια ανάδειξης μίας «θετικής ατζέντας», όπως αναφέρουν στελέχη του Μαξίμου.
Πολύ διαφορετικά είναι τα χαρακτηριστικά της αναμέτρησης των ευρωεκλογών στην περιοχή της Θράκης και ειδικότερα στους Νομούς Ξάνθης και Ροδόπης. Εκεί είχε καταγράψει τις χαμηλότερες επιδόσεις της η ΝΔ στις ευρωεκλογές του 2019, με 25,24% και 19,69%, αντίστοιχα. Το μειονοτικό Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας είχε τότε αναδειχθεί πρώτη δύναμη, με ποσοστά 38% στη Ροδόπη και 25,24% στην Ξάνθη, και είναι ένα από τα ερωτήματα των προσεχών ευρωεκλογών, πώς θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί. Μεταξύ άλλων παραμέτρων που μελετώνται, είναι η πολιτική ατμόσφαιρα λόγω των εξελίξεων στο πεδίο των ελληνοτουρκικών και το πώς αυτή επηρεάζει τις διαρροές προς την άκρα Δεξιά.
Σε γενικές γραμμές, τα χαρακτηριστικά των περιφερειακών και ευρωπαϊκών εκλογών μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά, ωστόσο στην κυβέρνηση γνωρίζουν ότι υπάρχουν και κοινοί παρονομαστές. Ο βασικότερος είναι ότι και στις δύο διαδικασίες απουσιάζει η κρισιμότητα της παραμέτρου «κυβερνησιμότητα», κάτι που διευκολύνει τη χαλαρότητα της ψήφου.
Ο «στόχος» της Κουμουνδούρου
Στην Κουμουνδούρου γνωρίζουν πολύ καλά σε ποια σημεία του χάρτη πρέπει να εστιάσουν, προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο δυνατό. Στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι στην επερχόμενη αναμέτρηση να ανακάμψει σε νομούς όπως η Αχαΐα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, σε νησιά του Αιγαίου και στις Κυκλάδες.
Δεν είναι τυχαίο πως ο πρόεδρος του κόμματος ξεκίνησε την περιοδεία του από τους τέσσερις νομούς της Κρήτης, όπου η αξιωματική αντιπολίτευση έχασε τα πρωτεία που κατείχε από τον Ιούνιο του 2012. Συγκριτικά, τον Σεπτέμβριο του 2015 η Κουμουνδούρου έβγαζε στο νησί δέκα βουλευτές, ενώ και το 2019, παρά την ήττα, είχε εκλέξει έξι. Το ροζ χρώμα στον χάρτη χάθηκε και από άλλα παραδοσιακά «κάστρα», στα οποία οι επιτελείς στοχεύουν σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Στην Αχαΐα η πρωτοκαθεδρία δεν είχε αμφισβητηθεί από τον Μάιο του 2012, όταν για πρώτη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με ποσοστό 16,78%. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τις πιο λαϊκές γειτονιές της Αθήνας, όπου η ακρίβεια έχει χτυπήσει τα «λαϊκά στρώματα». Δυτική Αττική και Δυτική Αθήνα έδωσαν το «ολοκληρωτικό χτύπημα» στο κόμμα το καλοκαίρι, γι’ αυτό και με στοχευμένες περιοδείες το επόμενο διάστημα θα επιχειρηθεί αλλαγή της εικόνας.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ολοκλήρωσε επίσης και τη… ναυτική εβδομάδα» σε νησιά του Αιγαίου, τα οποία επισκέφθηκε με ένα μικρό, ιδιωτικό σκάφος και στα οποία, από το 28,32% που είχε σημειώσει ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019, πέρυσι τον Ιούνιο έπεσε αρκετά κάτω από τον μέσο όρο που είχε σε όλη την περιφέρεια (14,14%).
Έξω από το «κάδρο» της Κουμουνδούρου δεν θα βγει η Θεσσαλία. Θεωρούν πως η απογοήτευση που υπάρχει από την κυβέρνηση θα οδηγήσει πολλούς πρώην ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ στη βάση τους. Σε Λάρισα, Τρίκαλα, Καρδίτσα και Βόλο, το κόμμα κινήθηκε κοντά στο 17,8% που πέτυχε πανελλαδικά. Εξαιτίας του γεγονότος πως η ΝΔ φέρεται να χάνει σημαντικές δυνάμεις από την Ελληνική Λύση στα βόρεια της χώρας, έμφαση θα δοθεί και στη Μακεδονία, όπως και στην Ήπειρο.
Τα «κλειδιά» της Χαρ. Τρικούπη
Η ενίσχυση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ σε Αττική και Θεσσαλονίκη, η διατήρηση της ισχυρής παρουσίας του κόμματος στην Κρήτη, όπου τον περασμένο Ιούνιο στον δεύτερο γύρο των εθνικών εκλογών κατάφερε να κατακτήσει τη δεύτερη θέση στις τρεις από τις τέσσερις περιφέρειες, και η όσο το δυνατόν καλύτερη παρουσία στις εκλογικές περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας είναι για τη Χαριλάου Τρικούπη τα «κλειδιά» για τη διεκδίκηση της δεύτερης θέσης στις ευρωεκλογές.
Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε τον προεκλογικό αγώνα με επισκέψεις και μικρές περιοδείες σε περιοχές της Αττικής. Στο λεκανοπέδιο, το κόμμα πάσχει και είναι κοινός τόπος στο επιτελείο του κ. Ανδρουλάκη ότι μόνο μέσα από ουσιαστική ενίσχυση των ποσοστών στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα το ΠΑΣΟΚ θα καταφέρει να υλοποιήσει τους στόχους του. Είναι επίσης κοινή διαπίστωση, με βάση τα απόλυτα δεδομένα των αριθμών, ότι το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε σε Αττική και Θεσσαλονίκη να καταγράψει τη δυναμική ενίσχυσης ποσοστών που είχε στις περισσότερες εκλογικές περιφέρειες της χώρας.
Προτεραιότητα πάντως είναι η άνοδος των ποσοστών του κόμματος στην Αττική και η θετική έκβαση της «μάχης της Κρήτης».
Στον δεύτερο γύρο των εθνικών εκλογών, πέρυσι τον Ιούνιο, σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες της Αττικής τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ υπολείπονταν σημαντικά του 11,84%, που ήταν το ποσοστό στο σύνολο της επικράτειας.
Για τη Βόρεια Ελλάδα υπάρχει ανησυχία, ιδιαίτερα στον απόηχο των δημοσκοπήσεων που δείχνουν ενισχυμένη παρουσία των κομμάτων στο δεξιό άκρο του πολιτικού φάσματος. Εφόσον αυτή η εικόνα παγιωθεί, το ΠΑΣΟΚ, που στις εθνικές εκλογές είχε αρκετά καλές επιδόσεις στις περισσότερες περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο συρρίκνωσης του γενικού ποσοστού του. Το κόμμα πήρε στις εθνικές εκλογές 19% στη Ροδόπη και 18,36% στην Ξάνθη, ποσοστά αρκετά παραπάνω από τον μέσο όρο στην επικράτεια.
Με βάση όλα αυτά, το επιτελείο του κ. Ανδρουλάκη έχει σχεδιάσει ένα πυκνό πρόγραμμα περιοδειών στην Αττική, επισκέψεις στη Θεσσαλονίκη, συχνή παρουσία στην Κρήτη και ενίσχυση της παρουσίας κλιμακίων του κόμματος στη Βόρεια Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη χώρα.
Όσον αφορά όλα τα άλλα κόμματα, το ενδιαφέρον εστιάζεται μόνο σε Ελ. Λύση και Νίκη, τα οποία μέχρι πριν από το Πάσχα έδιναν ειδικό βάρος στη Β. Ελλάδα, όπου τα λαϊκίστικα κηρύγματά τους είχαν μια κάποια απήχηση.
του Φώτη Σιούμπουρα
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
