«Η συγκρότηση ενός κοινωνικού “Μετώπου Δημοκρατίας” που θα υπερασπιστεί τη λαϊκή πλειοψηφία είναι η απάντηση απέναντι στην εύθραυστη πολιτική κυριαρχία της Δεξιάς», λέει στο «Π» ο Διονύσης Τεμπονέρας, μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Κρίνει, δε, πως «ο προοδευτικός χώρος έχει τη δυνατότητα να συγκλίνει σε ένα minimum κοινό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση».
Είσαστε υπέρμαχος μιας προγραμματικής σύγκλισης των κομμάτων της ευρύτερης Κεντροαριστεράς. Μέχρι τώρα δεν επετεύχθη. Μπορεί να επιτευχθεί μετά τις ευρωεκλογές;
Το πολιτικό σκηνικό της χώρας παρουσιάζει μια συνθήκη πολιτικής ανισορροπίας. Έχουμε ένα ισχυρό κόμμα στα δεξιά του πολιτικού φάσματος, με ακροδεξιές εφεδρείες και μια πολυδιασπασμένη και κατακερματισμένη, προοδευτική αντιπολίτευση. Είναι λογικό, προεκλογικά, τα κόμματα του δημοκρατικού χώρου να βρίσκονται σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, επιδιώκοντας να καταγράψουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να υπάρξουν προγραμματικές συγκλίσεις στα μεγάλα ζητήματα, όχι σε επίπεδο κορυφής, αλλά στον μαζικό χώρο (νεολαία, συνδικάτα, Αυτοδιοίκηση), εκεί δηλαδή που ζει και αναπνέει η κοινωνία. Η συγκρότηση ενός κοινωνικού «Μετώπου Δημοκρατίας» που θα υπερασπιστεί τη λαϊκή πλειοψηφία είναι η απάντηση απέναντι στην εύθραυστη πολιτική κυριαρχία της Δεξιάς. Η κοινωνική διεργασία μπορεί να επιβάλει συνθέσεις και υπερβάσεις στα κόμματα του προοδευτικού χώρου.
Πώς μπορεί να δρομολογηθεί μια συνεργασία με πρόσωπα και χώρους που πολιτεύονται με οξύτατη αντιπαλότητα μεταξύ τους και με ποιο κοινό αφήγημα;
Σημασία δεν έχουν τα πρόσωπα και οι ρόλοι αλλά οι πολιτικές. Πράγματι, τα κόμματα του προοδευτικού τόξου προέρχονται από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες, με διαφορετικές ταυτότητες και ιστορικές παραδόσεις. Όμως, υπάρχουν παραδείγματα, με πρώτο και καλύτερο τη δημιουργία του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ, που υπήρξε τόπος συνάντησης διαφορετικών ρευμάτων, της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς, του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της οικολογίας των κινημάτων κ.λπ.
Το «κλειδί» βρίσκεται στη σύνθεση και στην υπέρβαση παρωχημένων αντιθέσεων του χθες. Με όρους πολιτικής και προγραμματικής ενότητας, ο προοδευτικός χώρος έχει τη δυνατότητα να συγκλίνει σε ένα minimum κοινό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση. Η καταπολέμηση της ακρίβειας, η υπεράσπιση της δημοκρατίας και των θεσμών, η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με όρους ισότητας, αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης, μπορούν να αποτελέσουν το πεδίο πάνω στο οποίο θα χτιστεί μια νέα κοινωνικοπολιτική συμμαχία.
Στέφανος Κασσελάκης και Νίκος Ανδρουλάκης διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο ο καθένας για τον εαυτό του. Πώς μπορεί να ξεπεραστεί αυτό και σε ποιες συνθήκες οι δύο χώροι να συμπορευτούν;
Η δύσκολη συγκυρία αλλά και η προοπτική διαιώνισης της πολιτικής της Δεξιάς δεν επιτρέπουν ηγεμονισμούς και κομματικές περιχαρακώσεις. Στη χώρα υπάρχει κοινωνική αντιπολίτευση που αναζητά πολιτική έκφραση και καθόλου δεν ενδιαφέρουν τους πολίτες οι διαγκωνισμοί για τη δεύτερη και την τρίτη θέση.
Οι ηγεσίες των κομμάτων του προοδευτικού χώρου οφείλουν να ακούσουν τη φωνή της κοινωνίας, που μιλάει για συγκλίσεις, και να προωθήσουν την ευρύτερη ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου, όχι μόνο για να προκύψει το αντίπαλο δέος στην Δεξιά, αλλά και για να διατυπωθεί μια ολοκληρωμένη εναλλακτική ιδεολογικοπολιτική πλατφόρμα εξουσίας, που θα χαράξει διαφορετικό δρόμο και θα δώσει πραγματικές λύσεις. Στη δημόσια συζήτηση υπερτονίζεται πολλές φορές ο ρόλος των προσώπων. Βεβαίως τα πρόσωπα έχουν τη θέση τους στην ιστορία, εκτιμώ όμως ότι, αν ο προοδευτικός χώρος συμφωνήσει στις προτάσεις πολιτικής, οι τελευταίες θα υποδείξουν και τα πρόσωπα που μπορούν να τις υπηρετήσουν.
Η όποια συζήτηση για συγκρότηση ενός πατριωτικού μετώπου απέναντι στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κρίνετε πως πρέπει να ξεκινήσει από τις ηγεσίες ή από τις οργανώσεις βάσης;
Η Αριστερά ανέκαθεν ήταν και διεθνιστική και πατριωτική και έχει δώσει μεγάλες μάχες για την ελευθέρια του λαού και τη δημοκρατία στη χώρα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα μέτωπο υπεράσπισης της Δημοκρατίας και των θεσμών απέναντι σε μια κυβέρνηση που λεηλατεί το εισόδημα των πολιτών, που υποβαθμίζει συνεχώς το κράτος δικαίου, που ιδιωτικοποιεί τομείς του κοινωνικού κράτους και εξυπηρετεί ολιγαρχικά συμφέροντα. Το μέτωπο μπορεί να περιλαμβάνει κοινωνικούς φορείς, συλλογικότητες, την κοινωνία των πολιτών, αλλά και τα κόμματα που προσδιορίζονται στον προοδευτικό χώρο. Η συζήτηση αυτή δεν μπορεί να γίνει σε κλειστές αίθουσες και γραφεία. Απαιτούνται ανοιχτές πρωτοβουλίες βάσης χωρίς τετελεσμένα. Τον πρώτο λόγο πρέπει να τον έχει η κοινωνία.
Ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορούσε να επαναδιεκδικήσει ηγετικό ρόλο σ’ αυτό το εγχείρημα;
Ο Αλέξης Τσίπρας είναι μια σημαντική προσωπικότητα για την ευρύτερη Αριστερά. Ήταν ο πρώτος ο οποίος αντιλήφθηκε την ανάγκη η Αριστερά να αποκτήσει κυβερνητική προοπτική και μέσα από σκληρούς και επώδυνους συμβιβασμούς, αλλά και σημαντικές μικρές και μεγάλες νίκες, έπεισε ότι δεν χρειαζόμαστε ούτε μια Αριστερά της διαμαρτυρίας αλλά και ούτε μια Αριστερά της απομόνωσης.
Παραμένει, εκτιμώ, πολιτικά ενεργός και με την πλούσια εμπειρία του μπορεί να προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες. Οι παρεμβάσεις του άλλωστε τον τελευταίο χρόνο, κυρίως στα ευρωπαϊκά fora, κινούνται ακριβώς σε αυτήν τη λογική της αναγκαίας συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου, προκειμένου να στηθεί ένα ανάχωμα στην επέλαση της Ακροδεξιάς αλλά και να προκύψει μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση, που προφανώς θα πρέπει να κοιτάει και προς τις διεργασίες που συντελούνται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο ίδιος έχει κατακτήσει κάθε δικαίωμα να επιλέξει τον ρόλο του στην Ιστορία.
Συνέντευξη στον Γιάννη Σπ. Παργινό
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
