Οι εξελίξεις που πυροδότησαν οι κάλπες και οι νέες ισσοροπίες
Οι ευρωπαϊκές εκλογές, που σημαδεύτηκαν από άνοδο της άκρας δεξιάς σε αρκετές χώρες, προκάλεσαν πολιτικό σεισμό στην Γαλλία, χωρίς ωστόσο να διαταράξουν τις πολιτικές ισορροπίες στις Βρυξέλλες.
Οι πρώτες εκτιμήσεις επιβεβαιώνουν σαφή άνοδο των εθνικιστικών και ριζοσπαστικών δεξιών παρατάξεων και την ήττα των ηγετών των δύο μεγαλύτερων ευρωπαϊκών δυνάμεων, του γερμανού καγκελαρίου Ολαφ Σολτς και του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ανακοίνωσε την διάλυση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.
Η ψηφοφορία των ευρωεκλογών, κατά την οποία 360 εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν στις κάλπες για να εκλέξουν 720 ευρωβουλευτές, πραγματοποιήθηκε σε κλίμα βεβαρυμμένο από την δυσχερή οικονομική συγκυρία, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται αντιμέτωπη με στρατηγικές προκλήσεις απέναντι στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στην Γαλλία, ο Εθνικός Συναγερμός υπό τον Ζορντάν Μπαρντελά κυριάρχησε με το 31,5% των ψήφων (31 έδρες), έναντι του κόμματος Αναγέννηση του προέδρου Μακρόν (15,2%).
Στην Γερμανία, παρά τα σκάνδαλα που κλόνισαν τον επικεφαλής της λίστας, η ακροδεξιά Εναλλακτική για την Γερμανία ( AfD) καταλαμβάνει την δεύτερη θέση με 16,5%-16% των ψήφων, πίσω από τις χριστιανικές ενώσεις CDU-CSU (29,5-30%), αλλά πολύ μπροστά από τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, τους Σοσιαλδημοκράτες (14%) και τους Πράσινους (12%).
Στην Ιταλία οι ψηφοφόροι ανέδειξαν και πάλι πρώτο κόμμα τα Αδέλφια της Ιταλίας της πρωθυπουργού Μελόνι (27,7%).
Στο Βέλγιο την παραίτησή του υπέβαλε ο πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρόο μετά την ήττα του κόμματός του στις ευρωεκλογές.
Στην Αυστρία, το ακροδεξιό FPÖ καταλαμβάνει την πρώτη θέση (27%), ενώ οι Ολλανδοί ενίσχυσαν σημαντικά το ακροδεξιό κόμμα του Γκερτ Βίλντερς.
Στην Ισπανία η δεξιά επικράτησε του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, ενώ η διαδικασία σημαδεύτηκε από το θεαματικό ντεμπούτο νέας παράταξης της άκρας δεξιάς. Το Λαϊκό Κόμμα (PP), η αξιωματική αντιπολίτευση, έλαβε περί το 34% των ψήφων και θα στείλει 22 ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες, ενώ οι Σοσιαλιστές περιορίστηκαν στο 30% των ψήφων και θα καταλάβουν 20 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην Πορτογαλία η σοσιαλιστική αντιπολίτευση κέρδισε τις ευρωεκλογές ξεπερνώντας ελαφρά την κεντροδεξιά κυβερνητική συμμαχία που κέρδισε οριακά τις πρόωρες εκλογές του Μαρτίου.
Στη Σλοβακία το φιλελεύθερο κόμμα έκανε την έκπληξη, επικρατώντας στις ευρωεκλογές της παράταξης Smer-SD του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, στον οποίο οι επικριτές του προσάπτουν πως τάσσεται υπέρ του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά πρόσφατα σε επίθεση ενόπλου.
Στην Πολωνία, το κεντρώο φιλοευρωπαϊκό κόμμα του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ είναι ο νικητής των εκλογών έναντι του εθνικιστικού, λαϊκιστικού Κόμματος του Δικαίου και της Δικαιοσύνης (PiS), το οποίο ωστόσο διατηρεί υψηλό ποσοστό, ενώ η ακροδεξιά Konfederacja στέλνει 6 ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο.
Στην Ουγγαρία το κόμμα του εθνικιστή πρωθυπουργού Βίκτορ ‘Ορμπαν, που είχε χαρακτηρίσει “ιστορικές” τις ευρωεκλογές, ήρθε πρώτο καταγράφοντας ωστόσο σαφή πτώση.
Οι ψήφοι των ακροδεξιών ομάδων δεν συγκεράζονται
Η άκρα δεξιά παραμένει διαιρεμένη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δύο ομάδες, (Ταυτότητα και Δημοκρατία, Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές) η προσέγγιση των οποίων παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη εξαιτίας των σοβαρών διαφωνιών τους, κυρίως ως προς την Ρωσία.
Οι ψήφοι των δύο αυτών ομάδων δεν συγκεράζονται και αυτό θα περιορίσει το βάρος τους στο κοινοβουλευτικό έργο, εξηγεί ο Sébastien Maillard του Ινστιτούτου Jacques Delors.
«Ομως, το φαιό κύμα, βροντερό ειδικά στην Γαλλία, θα αφήσει τα ίχνη του στο πολιτικό κλίμα εντός του οποίου θα λειτουργήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η πλειοψηφία θα πρέπει να το λαμβάνει υπ’ όψιν», προσθέτει. «Αν δεν επηρεάσει άμεσα, η άκρα δεξιά θα μπορεί να επηρεάζει υπούλως», προειδοποιεί.
Την στιγμή που οι ευρωβουλευτές υιοθετούν τις προτάσεις νόμου σε συμφωνία με τα κράτη μέλη, η ριζοσπαστική δεξιά μπορεί να υψώσει την φωνή της στα σημαντικά θέματα: άμυνα κατά μίας επεκτατικής Ρωσίας, αγροτική πολιτική, μετανάστευση, κλιματικοί στόχοι 2040, συνέχιση της εφαρμογής περιβαλλοντικών μέτρων απέναντι στα οποία τηρεί εχθρική στάση.
Οι ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και η Renew Europe (κεντρώοι και φιλελεύθεροι) διατηρούν από κοινού την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παρά την άνοδο των δυνάμεων της ακροδεξιάς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ευρωκοινοβουλίου.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα καταλαμβάνει 181 έδρες, οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες 135 και η Renew Europe 82 έδρες. Με τις 398 έδρες, επί συνόλου 720, που οι τρεις ομάδες συγκεντρώνουν από κοινού σχηματίζεται ο «μεγάλος συνασπισμός» στο πλαίσιο του οποίου οικοδομούνται οι συναινέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι Πράσινοι θα περιορισθούν 53 έδρες, έναντι 70 σήμερα.
«Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι η ισχυρότερη πολιτική ομάδα Και είναι σημαντικό να οικοδομήσουμε ένα τείχος απέναντι στα άκρα της Αριστεράς και της Δεξιάς. Θα τα ανακόψουμε», διαβεβαίωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
