Τον τελευταίο καιρό συζητάμε όλο και πιο πολύ για την τεχνητή νοημοσύνη και τον ρόλο που μπορεί να παίξει σε όλους τους τομείς της ζωής μας, πόσο δε μάλλον στο ευαίσθητο κομμάτι της υγείας. Καθημερινά βιώνουμε το θαύμα της επιστήμης σε πολλές ιατρικές ειδικότητες, με επεμβάσεις που γίνονται αναίμακτα, ρομποτικά και με γρήγορη ανάρρωση.
Το θέμα όμως που μας «καίει» όλους ακόμα και στη σκέψη ή την υποψία ότι μπορεί να μας συμβεί, είναι η διάγνωση του καρκίνου. Εκεί, παρά τον αρχικό φόβο ή το σοκ της είδησης ότι εμείς ή κάποιος δικός μας πάσχει, χρειαζόμαστε γρήγορη και έγκυρη διάγνωση, σαφείς οδηγίες από τον γιατρό και το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα για να τον προλάβουμε και να ανακόψουμε την πορεία του.
Στον καρκίνο του πνεύμονα, ακόμα και μια ακτινογραφία μπορεί να μας δείξει τον όγκο. Όμως η βιοψία είναι αυτή που θα αποσαφηνίσει τα πράγματα και θα μπορέσει ο αρμόδιος γιατρός, που είναι ο παθολογοανατόμος, καταρχήν να διαγνώσει αν έχουμε ή όχι καρκίνο και στη συνέχεια να κάνει τον διαχωρισμό αν πρόκειται για αδενοκαρκίνωμα ή για πλακώδη κυτταρικό καρκίνο.
«Πανίσχυρο» όπλο!
Πλέον, υπάρχει ένα ισχυρό όπλο στα χέρια των παθολογοανατόμων, ένας «αυτοδίδακτος» αλγόριθμος, που μπορεί να κάνει διάγνωση με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και να δίνει το αποτέλεσμα με ακρίβεια που αγγίζει το 99%. Πίσω από αυτό το σημαντικό και πρωτοποριακό πρόγραμμα βρίσκεται ένας Έλληνας επιστήμονας, ο κ. Αριστοτέλης Τσιρίγος, καθηγητής στα Τμήματα Παθολογίας και Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU School of Medicine) και στο Perlmutter Cancer Center, όπου είναι συν-διευθυντής του Τμήματος Ιατρικής Ακριβείας και διευθυντής των Εφαρμοσμένων Εργαστηρίων Βιοπληροφορικής. Ξεκίνησε ως ένας νέος φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Πολυτεχνείου, που πέρασε στη συγκεκριμένη σχολή μέσα από τις πανελλήνιες εξετάσεις και πήρε εξειδίκευση στην Πληροφορική, και σήμερα στα 49 του χρόνια καταφέρνει να σημειώνει επιτυχίες, όντας ήδη 10 χρόνια καθηγητής και που κάθε μέρα κάνει την Ελλάδα και όλους εμάς περήφανους.
Μιλήσαμε στο τηλέφωνο με αφορμή αυτό το πρόγραμμα και ο ίδιος δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό του για το πόσο αυτός ο αλγόριθμός που «εμπνεύστηκε», μπορεί να «λύσει» τα χέρια του παθολογοανατόμου, χωρίς να τον αντικαταστήσει.
Επίσης, συζητήσαμε εκτενώς για τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης και του εξέφρασα τις επιφυλάξεις του κόσμου αλλά και τους δισταγμούς που υπάρχουν γύρω από το πόσο μπορεί να επηρεάσει τον ανθρώπινο παράγοντα. Κι εκεί σωστά συμπλήρωσε:
«Κάποιοι βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη σαν Μεσσία, αλλά εκεί είναι το θέμα. Να καταλάβουμε ότι ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης, σαν αυτό που ανακαλύψαμε, μπορεί να δώσει ακρίβεια στη διάγνωση και πρόγνωση, να μειώσει τον χρόνο που απαιτείται για να λάβει ο ασθενής το αποτέλεσμα της βιοψίας του και να βοηθήσει τον παθολογανατόμο να μειώσει τον χρόνο διάγνωσης, άρα να γίνονται περισσότερες διαγνώσεις πιο γρήγορα και με ακρίβεια».
Ο κ. Τσιρίγος δουλεύει αυτό το πρόγραμμα εδώ και 7 χρόνια σε ερευνητικό επίπεδο, με εφαρμογή στο εργαστήριο, και η πρόκληση φυσικά θα είναι, αυτός ο αλγόριθμος να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε 2-5 χρόνια από σήμερα στα νοσοκομεία. «Θα ήταν ευχής έργον να το δούμε και στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας», είπε.
Ο ίδιος, όταν τον ρωτήσαμε να μας πει με απλό τρόπο τι είναι και τι κάνει αυτός ο αλγόριθμος, είπε:
«Στην καθημερινή πρακτική, ο παθολογοανατόμος θα πάρει το πλακάκι με τα κύτταρα από τη βιοψία και θα τα δει στο μικροσκόπιο για να βγάλει τη διάγνωση. Με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και τον δικό μας αλγόριθμο, γίνεται ψηφιακή ανάλυση στο πλακίδιο και το αποτέλεσμα βγαίνει μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτό το πρόγραμμα έχει την εξής ιδιαιτερότητα σε σχέση με παλιότερη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Ενώ η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί κι αυτή να κάνει τη διάγνωση κοιτώντας τις εικόνες, επειδή τις έχει διδαχθεί από προηγούμενα παραδείγματα, σε αυτό το νέο πρόγραμμα που εγκαινιάσαμε δεν της δείχνουμε παραδείγματα για να μαθαίνει, να βγάζει συμπέρασμα. Είναι αυτοδίδακτη. Της δείχνεις εικόνες και βγάζει τη διάγνωση από μόνη της».
Πρώτη δημοσίευση για το συγκεκριμένο πρόγραμμα έγινε το 2018 στο Nature Medicine και πριν από λίγες μέρες έγινε νέα δημοσίευση στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications». Ο Έλληνας καθηγητής είναι αισιόδοξος ότι σε λίγα χρόνια θα μπορέσει αυτό το πρόγραμμα να αξιοποιηθεί και έξω από τον χώρο του εργαστηρίου του πανεπιστημίου, στα νοσοκομεία μας και σε καθημερινή βάση.
Και συμπλήρωσε: «Σημασία έχει η έρευνα να συνεχιστεί, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι είναι 100% αξιόπιστο με στόχο τη διάγνωση αλλά και την πρόγνωση. Και μέχρι στιγμής οι δημοσιεύσεις αφορούν τον καρκίνο του πνεύμονα, στόχος μας είναι σύντομα να δούμε την πρακτική εφαρμογή του προγράμματος και στον καρκίνο του παχέος εντέρου αλλά και στο μελάνωμα».
Ο καθηγητής είναι πεπεισμένος ότι αυτό το πρόγραμμα θα δώσει ώθηση σε νέους γιατρούς να ακολουθήσουν την παθολογανατομία:
«Το πρόγραμμα αυτό δεν θα καταργήσει το επάγγελμα, αντιθέτως θα το βοηθήσει, μειώνοντας τον φόρτο εργασίας του ειδικού. Παράλληλα θα δώσει ελπίδα στον ασθενή για γρήγορη και έγκυρη διάγνωση», διευκρίνισε.
Έστειλε δε ένα ηχηρό μήνυμα για το πόσο καλά είναι τα ελληνικά πανεπιστήμια, λέγοντας πως «αν κάποιος έχει όρεξη και θέληση, μπορεί να εξελιχθεί και να πετύχει στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό».
της Κατερίνας Παπακωστοπούλου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
