Η συνάντηση και συνομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στο Βίλνιους της Λιθουανίας ανήκει σε εκείνο το είδος των συναντήσεων που έχουν τη σημασία τους ανεξάρτητα από την ουσία τους.
Είναι οι συναντήσεις που συνιστούν γεγονός ακόμη και αν είναι περιορισμένης διάρκειας ή εξαντληθούν στους τύπους.
Κι αυτό όχι μόνο επειδή οι Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν εκπροσωπούν δύο γειτονικές χώρες, όπου η μία θρέφει βλέψεις επί της άλλης, αλλά κι επειδή στις δυο πλευρές αποτυπώνονται δύο διαφορετικές σχολές.
Η μία (της Ελλάδας) είναι η κλασική σχολή μιας διπλωματίας με αρχή, μέση και τέλος. Σαφούς προσανατολισμού και σταθερών συμμαχιών. Προσήλωσης στο διεθνές δίκαιο, αλλά και αταλάντευτων κόκκινων γραμμών.
Είναι η σχολή που ακολουθούν χωρίς εξαιρέσεις όλες οι χώρες της Δύσης και που, από το ΝΑΤΟ έως την Ευρωπαϊκή Ένωση, βρίσκεται στα θεμέλια κάθε συνασπισμού και συμμαχίας του δυτικού ημισφαιρίου.
Η άλλη (της Τουρκίας) είναι η σχολή των ευκαιριακών συμμαχιών και των συνεχών διεκδικήσεων για τις οποίες, μεταξύ άλλων, επιστρατεύονται διάφοροι εκβιασμοί.
Ενίοτε οι εκβιασμοί πετυχαίνουν ή, τέλος πάντων, δίνουν σε ορισμένους αυτήν την εντύπωση. Ποτέ όμως χωρίς τις απαραίτητες kolotumbes, όπως αυτή που είδαμε τις τελευταίες ημέρες στο Βίλνιους.
Ειδικά στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας, η kolotumba ήταν τριπλή. Μία απέναντι στην Ουάσιγκτον, μία απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μία απέναντι στην Αθήνα.
Η Άγκυρα χτύπησε όχι μία αλλά τρεις πόρτες, για να μείνει το «γιοκ», σε όλες του τις εκδοχές, ως υποσημείωση στη διπλωματική ιστορία.
Θα φανεί ασφαλώς εάν οι τρεις πόρτες του Βίλνιους συνιστούν την αρχή ενός νέου κεφαλαίου στις σχέσεις της Άγκυρας με τον υπόλοιπο κόσμο. Και καθότι αφορά τις σχέσεις Ελλάδας– Τουρκίας, ο Έλληνας πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ποια είναι η μόνη διαφορά που έχουμε με τους γείτονες. Είναι στο χέρι τώρα του Ερντογάν να βελτιωθεί περαιτέρω το κλίμα και να φτάσουμε σε μια «συμφωνία ειρήνης». Τέρμα οι προκλήσεις και απειλές, σεβασμός στο διεθνές δίκαιο, συναίνεση. Αυτό είναι και το «κλειδί», αν πράγματι η Τουρκία θέλει να ζούμε και σαν καλοί γείτονες.
του Φώτη Σιούμπουρα
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο